Każdy początkujący inwestor powinien zadać sobie kilka podstawowych pytań. Dotyczy to na przykład tego ile pieniędzy zainwestować, na jak długo i z jakim ryzykiem. Wszystkie te pytania przekładają się na wybór konkretnego instrumentu finansowego. Dlatego inwestor może mieć dylemat: Akcje czy obligacje? Są to dwa podstawowe instrumenty, które istnieją w świecie finansów już od wieków. Każdy z nich ma swoje wady i zalety i nie da się jednoznacznie stwierdzić, który jest lepszy.
Akcje to to co posiadam, a obligacje to to, co pożyczam. Są z tym związane wszystkie korzyści i zagrożenia. Obligacje obiecują, że coś nam zapłacą. Akcje dają udział w potencjalnym zysku firmy. Zwracamy uwagę na to, że polski rynek kapitałowy jest trudno dostępny dla przeciętnego polaka, więc zwykły inwestor nie ma zbyt wielu możliwości inwestowania w akcje. Obligacje są mu bliższe, ponieważ są emitowane przez NBP i dostępne w oddziałach banków PKO.
Akcje kontra obligacje
Podstawowym celem inwestowania jest pomnażanie majątku inwestora. Najczęstszymi porównywanymi parametrami są opłaty i gwarancja zwrotu zainwestowanej kwoty.
Akcje idą w górę i w dół
Z pewnością spotkałeś ludzi, którzy zarobili pieniądze na giełdzie. Nie ma znaczenia czy było to na polskiej czy zagranicznej giełdzie. Musisz pamiętać, że inwestowanie w akcje to spekulacja. Cena akcji może się zmieniać w górę i w dół, co dla inwestora oznacza, że przez jakiś czas będzie miał zysk, a przez jakiś czas stratę. Należy również pamiętać, że historyczny przebieg akcji nie jest gwarancją przyszłych zysków. Jeśli więc cena akcji rosła przez ostatnie kilka lat, nie oznacza to, że będzie rosła w przyszłości.
Akcje reprezentują udział we własności firmy. Podczas gdy obligacje mogą być emitowane nie tylko przez firmy, ale także przez państwa lub miasta, akcje są zarezerwowane wyłącznie dla firm. Majątek spółki jest dzielony pomiędzy dużą liczbę akcji, których właściciele stają się współakcjonariuszami. Oznacza to, że ponoszą ryzyko związane z prowadzeniem tej działalności.
W przypadku akcji nie można z góry określić, jaki dochód przyniosą one właścicielom. W przypadku sukcesu biznesowego spółka wypłaca udziały w zyskach w formie dywidendy. Ponadto dochód pochodzi również ze wzrostu wartości akcji. Jeśli firma odnosi sukcesy, wartość jej akcji wzrasta i odwrotnie.
Zysk jednego człowieka okupiony jest stratą innego
Na giełdzie mamy spekulantów, którzy chcą kupić i takich, którzy chcą sprzedać. Każdy z nich chce (jeśli inwestuje w akcje) kupować tanio i sprzedawać drogo. Gdyby to działało, wszyscy bylibyśmy milionerami. To jednak nie działa w ten sposób. Rzeczywistość jest taka, że zysk jednej osoby jest okupiony stratą kogoś innego i musimy o tym pamiętać. Za każdym razem, gdy przegrywasz, ktoś po drugiej stronie osiąga zysk. Akcje nie gwarantują zysków ani zwrotu z inwestycji.
Gwarancje Obligacji
Obligacje, jak mówi ustawa gwarantują zwrot z inwestycji, a jeśli określona jest stała stopa oprocentowania, to dają stały zysk. W przypadku obligacji zysk z jednej strony nie jest okupiony stratą z drugiej. Kupując obligacje pożyczasz fundusze firmie, która gwarantuje zwrot z inwestycji oraz jako dodatkową nagrodę – zarabiasz odsetki. Odsetki te mogą być płacone kilka razy w roku, w zależności od warunków emisji. Możesz dzięki temu łatwo obliczyć, ile zarobisz. Kolejną niezaprzeczalną zaletą jest to, że zakup obligacji jest bezpłatny, ponieważ nie kupujesz obligacji przez żadnego pośrednika (np. bank, doradcę finansowego itp.), ale bezpośrednio od emitenta.
Dużym problemem jest odnalezienie się w różnorodności i rodzajach obligacji. Co za tym idzie, także w instrumentach, dzięki którym możesz inwestować na giełdzie. Często te dwie kategorie zbiegają się i zwykłemu inwestorowi trudniej jest się w nich poruszać.
Obligacje to Twoja pożyczka na rzecz firmy lub skarbu Państwa
Obligacja jest pożyczką, którą inwestor udziela podmiotowi, który ją wyemitował. Firma, która ma atrakcyjny pomysł na biznes, potrzebuje funduszy na jego realizację. Może zwrócić się po nie do banku lub wyemitować obligacje. W obu przypadkach jest to pożyczka. Jedyna różnica polega na tym, że w pierwszym przypadku wykorzystuje bank jako pośrednika, który zbiera pieniądze od drobnych deponentów i przekazuje je firmie w formie pożyczki. W obligacjach firma pożycza pieniądze bezpośrednio od ludzi.
Zaletą obligacji jest to, że jej właściciel ma z góry określony dochód pieniężny płynący z obligacji przez cały okres jej trwania aż do terminu wykupu. Dzieje się tak dlatego, że w momencie emisji obligacji jest już ustalone, ile pożyczkobiorca będzie płacił inwestorom (obligatariuszom). Sama pożyczka – wartość nominalna obligacji – jest wypłacana na koniec okresu zapadalności.
Wysokość rentowności obligacji zależy od wielu czynników. Na przykład ryzykowność podmiotu lub cel na jaki zaciąga on pożyczkę. Rating służy do oceny wielkości ryzyka. Niezależne instytucje, agencje ratingowe, oceniają podmioty, które emitują obligacje. Najmniej ryzykowni emitenci otrzymują najwyższy rating AAA. Najwyższą oceną ryzyka jest D. Używając tych ocen, inwestorzy mogą odróżnić dobre firmy od mniej wiarygodnych.
Jak więc prawidłowo i mądrze wybrać?
Z bezpiecznej obrony musisz przejść do ofensywy. Nie jest problemem posiadanie ryzykownego instrumentu, ale jest problemem gdy jest to jedyny instrument, jaki posiadasz. Musimy zawsze mieć coś, czego może użyć, by przetrwać, gdy dochody spadną lub je stracimy. Jeśli inwestor ma dłuższy horyzont czasowy, może zdecydować się na bardziej ryzykowne inwestycje. Konserwatywne inwestycje są odpowiednie dla krótszych horyzontów inwestycyjnych.