Waluta, Złoto czy Bitcoin – Co Kupić?

W tym artykule porównamy trzy podstawowe instrumenty, czyli fiatowe waluty, złoto i bitcoin. Ważne by poznać różnice między nimi i wiedzieć, jak należy się z nimi obchodzić. Jeśli jesteś zainteresowany, polecamy przeczytanie tego artykułu.

Czym są te aktywa i jakie są różnice między nimi?

Waluty fiat

Waluty fiat (dolar amerykański, euro, polska złotówka itd.) lub waluty o wymuszonym obiegu są z nami od kilku wieków i w czasie ich istnienia zachodziły różne zmiany, które przyczyniły się do rozwoju historii. Po raz pierwszy użyto ich w X wieku w Chinach, za czasów dynastii Sung. Stąd ich pochodzenie i późniejsze rozprzestrzenianie się po całym świecie. Największy wzrost obrotów nastąpił po upadku systemu z Bretton Woods w USA w 1971 roku, kiedy skończyło się ostatnie zabezpieczenie dolara amerykańskiego złotem.

Złoto

Złoto (symbol chemiczny Au, łac. Aurum) jest chemicznie odpornym, dobrze przewodzącym ciepło i elektryczność, ale stosunkowo miękkim metalem szlachetnym o żółtym kolorze. Od czasów starożytnych był używany do produkcji przedmiotów dekoracyjnych i biżuterii oraz jako środek płatniczy. Dziś jest także ważnym materiałem w elektronice. W naturze występuje głównie w czystej postaci.

Powstawanie złota jest związane w mniejszym stopniu z wybuchami supernowych, a w większym ze zderzeniami gwiazd neutronowych.

Bitcoin

Bitcoin jest cyfrową (wirtualną, elektroniczną) walutą, najbardziej znaną z kryptowalut. Wirtualny w tym przypadku oznacza, że monety” bitcoina nie istnieją w formie fizycznej, a jedynie jako zapis w pamięci komputerów. Bitcoin jest obecnie używany głównie jako instrument inwestycyjny i spekulacyjny, ale coraz więcej firm pozwala na używanie go do płatności w internecie.

Ilość w obiegu

Waluta fiat

Ilość pieniędzy w obiegu nie może być dokładnie określona, ponieważ ciągle się zmienia. Zarządzanie pieniędzmi w obiegu należy do obowiązków banków centralnych. Mogą używać różnych instrumentów do gromadzenia lub zmniejszania ilości pieniądza w obiegu. na przykład przez:

• Zmianę ilości waluty w obiegu – poprzez drukowanie nowych banknotów lub odwrotnie, poprzez wycofywanie ich z obiegu.
• Operacje na otwartym rynku – poprzez handel papierami wartościowymi, zwiększanie lub zmniejszanie rezerw banków komercyjnych, co daje możliwość tworzenia nowych pieniędzy poprzez multiplikację.
• Zmieniając stopy procentowe – obniżając lub podnosząc stopy procentowe, motywują lub zniechęcają inne podmioty do oszczędzania i dają miejsce na tworzenie nowych pieniędzy poprzez multiplikację_.
• Zmieniając stopę rezerw obowiązkowych – zmniejszając lub zwiększając stopę rezerw obowiązkowych, wpływają na szybkość procesu multiplikacji.

Złoto

W przypadku złota też nie wiemy dokładnie, ile go jeszcze zostało. Możemy tylko w przybliżeniu powiedzieć, ile złota zostało wydobyte. Dane się różnią, ale zazwyczaj podaje się wartości rzędu od 155 000 do 180 000 ton. Najwięcej złota wydobywa się od początku XX wieku. Firmy wydobywcze Barrick Gold czy Agnico Eagle Mines Ltd wydobywają złoto głównie wtedy, gdy jest na nie duży popyt, by pokryć swoje koszty i nadal przynosić zyski.

Bitcoin

Oto wyjątek. Ilość bitcoinów jest znana z góry, konkretnie jest to 21 milionów i ani jednego więcej. Bitcoin jest wydobywany za pomocą specjalnego oprogramowania i specjalnych urządzeń sprzętowych. Szacuje się, że w czasie pisania tego tekstu co 10 minut wydobywanych jest około 6,25 bitcoinów.

Obecnie 90% wszystkich bitcoinów zostało już wydobytych. Ostatni bitcoin zostanie wydobyty w 2140 roku. Być może myślisz, że to nie ma sensu z matematycznego punktu widzenia i że to się nie sprawdzi. Masz rację, jest jeszcze jeden istotny warunek. Co 4 lata (lub co 210 000 wydobytych bloków) liczba nowo wydobytych bitcoinów będzie zmniejszana o połowę jako nagroda dla górników za utrzymywanie sieci. W ten sposób pozostałe 10% niewydobytych bitcoinów będzie nadal wydobywane przez 118 lat.

Ewolucja wartości w czasie

Waluty fiat

Ze względu na działania banków centralnych wykorzystujących swoje instrumenty, bardzo często zdarzają się przypadki, kiedy nie udaje im się kontrolować bilansów monetarnych lub innych problemów ekonomicznych. Z tego powodu pieniądz w dłuższej perspektywie ulega deprecjacji, a potem znika. Waluty fiat podlegają inflacji. Banki centralne starają się utrzymać go na poziomie 2% rocznie. Jednak w większości przypadków inflacja przerywa ten łańcuch. W historii zdarzało się to bardzo często. Kiedy Niemcy musiały zapłacić reparacje wojenne po I wojnie światowej, nie miały wystarczającej ilości pieniędzy, by je spłacić. W tym czasie marka Rzeszy nie była związana ze standardem złota, a więc nie była niczym zabezpieczona. Rosnące koszty tak obciążyły gospodarkę finansową, że państwo było zmuszone stale zwiększać ilość waluty w obiegu, by spłacić przynajmniej część swoich długów. Prowadziło to z czasem do hiperinflacji wynoszącej 20,9% dziennie. Nie tylko Niemcy, ale także inne kraje doświadczyły lub doświadczają hiperinflacji. Na przykład w Zimbabwe inflacja rośnie w tempie 98% dziennie.

Złoto

W dłuższej perspektywie cena złota rośnie. Jego wartość polega na tym, że służy jako ubezpieczenie przed niekorzystnymi warunkami, ponieważ waluty fiat tracą wartość w sytuacjach kryzysowych. W tej chwili wygląda na to, że złoto znów cieszy się zainteresowaniem. Historycznie był on uznawany za środek przechowywania wartości. Ostatni raz złoto zostało uznane za środek płatniczy w 1971 roku do czasu upadku systemu z Bretton Woods w USA. Od tego czasu złoto stało się aktywem inwestycyjnym. Na cenę złota może też wpływać popyt przemysłowy (nie tylko rynkowy) lub ilość złóż złota do wydobycia.

Bitcoin

Bitcoin jest bardzo zmiennym aktywem. Jego cena zmienia się znacząco. Jednak w dłuższej perspektywie działa jako podtrzymanie wartości, ale do tej pory nie udowodniono, jak zachowuje się podczas poważnych kryzysów. Nie ma żadnego 4-letniego okresu, w którym otrzymujesz mniej niż włożyłeś przez cały czas posiadania tego instrumentu. To 13 lat stosunkowo nowej możliwości ochrony swoich oszczędności, których nie musisz dotykać przez dłuższy czas. Ale dlaczego jego cena rośnie? Ponieważ istnieje ściśle określona jego ilość, sieć bitcoinów nie może zostać po prostu wyłączona, a to umożliwia powstanie nowego systemu monetarnego.

Kontrola nad systemem

Waluta fiat

Koncepcja banku centralnego zakłada, że jest on centrum systemu lub systemem scentralizowanym. Centralizacja to wyznaczenie procesu, systemu lub metody zarządzania z jednej siedziby organizacji, „z góry na dół”. Zarówno bank centralny, jak i komercyjny mogą tworzyć nowe pieniądze bez specjalnych ograniczeń. Podczas gdy uprawnienia banków komercyjnych są ograniczone wyłącznie do tworzenia pieniądza cyfrowego (depozytów), bank centralny jest jedynym, który może dodatkowo emitować pieniądz gotówkowy, czyli banknoty i monety. Emisja waluty jest w zasadzie jedyną różnicą między bankiem komercyjnym a bankiem centralnym, jeśli chodzi o tworzenie pieniądza. Na ogół jednak banki centralne pozostawiają kreację pieniądza bankom komercyjnym i koncentrują się głównie na organizacji płatności i nadzorze nad rynkiem finansowym.

Złoto

Złoto nie ma określonego systemu. Nikt nie kontroluje fizycznego złota. Wszystkim rządzi tylko popyt i podaż. Możesz kupić złoto od firmy lub w system wymiany peer to peer. W przeszłości zdarzały się konfiskaty złota od obywateli, ale obecnie możesz kupić złoto i nie zostaniesz poszkodowany. Mówiąc prościej, możesz posiadać złoto bez wiedzy banków centralnych czy urzędów regulacyjnych. Jest to więc jeden z niewielu instrumentów finansowych, który zapewnia pewną formę wolności i bezpieczeństwa.

Bitcoin

Główną unikalnością bitcoina jest jego pełna decentralizacja; został on zaprojektowany w taki sposób, że nikt ani jego autor, ani inne osoby, grupy czy rządy, nie może wpływać na walutę, fałszować jej, zajmować kont, kontrolować przepływu pieniędzy czy powodować inflacji. W sieci nie ma żadnego centralnego punktu – nikogo, kto mógłby podejmować decyzje dotyczące sieci. Tak, taki system istnieje. Istnieją też scenariusze, w których sieć może zostać nadużyta i w zasadzie przejęta.

Często czytamy, że transakcje w sieci bitcoin są nieodwracalne. Choć z technicznego punktu widzenia jest to prawda, praktycznie możliwe jest nadpisanie historii transakcji. Po prostu wymaga to tyle wysiłku i energii, że nikt jeszcze nie próbował tego zrobić w sieci bitcoin. Ale co, jeśli to działa? Nagle możesz zdecydować, które transakcje przechodzą, a które nie. Nawet to, jak wygląda historia transakcji i jak działa sieć. Możesz wyedytować historię, tak aby transakcje nigdy nie doszły do skutku, a bitcoiny wróciły do twojego portfela. Reszta sieci nie mogłaby odrzucić alternatywnej wersji blockchaina, którą zaproponowałeś, jako wadliwą i musiałaby z nią funkcjonować. Zjawisko odwracania transakcji i ponownego korzystania z tych samych zasobów nazywamy atakiem 51%.

Wniosek

Podjąłem próbę podsumowania największych zalet walut fiat, złota i bitcoina. Oczywiście, różnic byłoby pewnie jeszcze więcej. Każdy instrument ma inną charakterystykę i inaczej się z nim postępuje. Niezależnie od tego, czy chodzi o ilość w obiegu, zachowanie wartości, czy sposób kontroli nad systemem, każdy z nich jest wyjątkowy.

Tak więc waluty Fiata są używane do szybkiego przepływu gotówki, a nie trzymane gdzieś na dłuższą metę. Mimo to dobrze jest mieć odłożone trochę dolarów lub euro, bo kiedy na rynkach wybuchnie panika, dobrze jest mieć za co dokonywać zakupów.

Złoto może być mniej płynne, bo jego sprzedaż i zamiana w gotówkę zajmuje więcej czasu, ale w dłuższej perspektywie zachowuje swoją wartość i pozwoli ci spać spokojnie. Dlatego dla tych, którzy nie chcą ryzykować i narażać swoich finansów, złoto może być dobrym rozwiązaniem.

Bitcoin jest aktywem wysokiego ryzyka. Istnieje od stosunkowo krótkiego czasu, ale pozwala nam w dłuższej perspektywie zyskać na wartości nasze pieniądze. Oferuje nam również w pełni zdecentralizowane podejście, nikt nie będzie zamrażał naszych transakcji. Ale z tym wiąże się kwestia odpowiedzialności za swoje oszczędności.

Chciałbym zaznaczyć, że ten artykuł nie jest rekomendacją inwestycyjną. Ten artykuł ma na celu przybliżenie ci różnych form instrumentów, tak byś miał podstawowy obraz sytuacji.