Jeśli kiedykolwiek kupiłeś lub sprzedałeś akcje, istnieje szansa, że zrobiłeś to w oparciu o uczucia i emocje, a nie chłodne i twarde fakty.
Być może wolisz wierzyć, że dokonujesz transakcji w oparciu o obiektywne informacje, mając oko skupione na swoich celach inwestycyjnych. Ale jesteś tylko człowiekiem. Kupujesz akcje ponieważ widziałeś jak mówiono o nich w telewizji. Sprzedajesz akcje ponieważ straciły one jakąś wartość i jesteś przerażony. Prawdopodobnie kupiłeś lub sprzedałeś akcje tylko dlatego, że dobrze jest dokonać od czasu do czasu jakiejś transakcji.
Nawet jeśli nie handluje się w oparciu o emocje, mogą istnieć inne sytuacje, w których nie dokonałeś optymalnego wyboru inwestycyjnego z powodu braku odpowiednich informacji.
Finanse behawioralne to nowy obszar badań, który analizuje to zjawisko. Przygląda się psychologii i emocjom, stara się wyjaśnić dlaczego rynki nie zawsze idą w górę lub w dół w sposób, którego możemy się spodziewać.
Finanse tradycyjne i konwencjonalne
Ludzie studiują biznes i finanse od lat. W rezultacie istnieje wiele teorii i modeli, które wykorzystują obiektywne dane do prognozowania reakcji rynków w różnych okolicznościach. Model wyceny aktywów kapitałowych, efektywna teoria rynku i inne mają dość niezły dorobek w przewidywaniu rynków. Ale modele te zakładają kilka mało prawdopodobnych elementów, takich jak:
- Inwestorzy zawsze mają do dyspozycji pełne i dokładne informacje
- Inwestorzy mają uzasadnioną tolerancję na ryzyko i nie ulega ona zmianie
- Inwestorzy zawsze będą dążyć do zarabiania jak największej ilości pieniędzy przy jak najkorzystniejszej cenie
- Inwestorzy zawsze będą dokonywać racjonalnych wyborów
W wyniku tych błędnych założeń konwencjonalne modele finansowe nie mają doskonałych wyników. Z czasem naukowcy i eksperci w dziedzinie finansów zaczęli dostrzegać anomalie, których konwencjonalne modele nie były w stanie wyjaśnić.
Dziwne rzeczy
Jeśli inwestorzy zachowują się racjonalnie, są pewne zdarzenia, które nigdy nie powinny mieć miejsca. Ale są. Rozważmy na przykład, kilka przesłanek świadczących o tym, że akcje odnotują większe zyski w ciągu kilku ostatnich i pierwszych dni miesiąca. Czy też fakt, że w poniedziałki akcje wykazują niższe zwroty.
Nie ma racjonalnego wytłumaczenia tych zdarzeń, lecz można je wytłumaczyć ludzkim zachowaniem. Weźmy pod uwagę tak zwany „efekt styczniowy”, który sugeruje, że wiele akcji osiąga lepsze wyniki właśnie w tym miesiącu. Nie ma konwencjonalnego modelu, który to przewiduje, ale badania pokazują, że akcje rosną w styczniu, ponieważ inwestorzy wyprzedali akcje przed końcem roku ze względów podatkowych.
Uwzględnianie anomalii
Ludzka psychologia jest złożona i oczywiście niemożliwe jest przewidzenie każdego irracjonalnego ruchu, jaki mogą wykonać inwestorzy. Ale ci, którzy studiowali behawioralne finanse doszli do wniosku, że istnieje wiele procesów myślowych, które zmuszają nas do podejmowania niedoskonałych decyzji inwestycyjnych.
Należą do nich m.in:
? Przyciągnięcie uwagi: Istnieją dowody sugerujące, że ludzie będą inwestować w firmy, które znajdują się na pierwszych stronach gazet, nawet jeśli mniej znane firmy oferują obietnicę lepszych zwrotów. Kto z nas nie zainwestował w Comarch czy KGHM tylko dlatego, że wiemy o nich więcej?
? Narodowe uprzedzenia: Polak zainwestuje w polskie firmy, nawet jeśli akcje firmy ukraińskiej oferują lepsze zyski.
? Niedostateczna dywersyfikacja: Istnieje tendencja zgodnie z którą inwestorzy czują się bardziej komfortowo trzymając stosunkowo niewielką liczbę akcji w portfelu. Nawet jeśli większa dywersyfikacja zwiększyłaby ich dochody.
? Chytrość: Inwestorzy wierzą, że są dobrzy w tym, co robią. Nie są skłonni do zmiany strategii inwestycyjnych, ponieważ mają poczucie zaufania do siebie i swojego podejścia. Analogicznie, jeśli wszystko potoczy się pomyślnie najprawdopodobniej przyjmą na siebie odpowiedzialność za sukces, nawet jeśli ich dobre wyniki będą rezultatem czynników zewnętrznych lub zwykłego szczęścia.
Czy wiesz, że już teraz możesz…?
Ostrzeżenie o ryzyku: 77% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Zastanów się, czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy. Twój kapitał jest obciążony ryzykiem. Obowiązują także inne opłaty. Szczegółowe informacje znajdziesz na etoro.com/trading/fees.
Jak finanse behawioralne mogą Ci to pomóc?
Jeśli chcesz stać się lepszym inwestorem musisz stać się mniej ludzki. Brzmi to okrutnie, ale warto podsumować swoje uprzedzenia i zrozumieć, gdzie twoje błędne myślenie zaszkodziło ci w przeszłości.
Zadaj sobie trudne pytania takie jak:
- „Czy zawsze uważam, że mam rację?”
- „Czy biorę odpowiedzialność za wygrane inwestycyjne i obwiniam zewnętrzne czynniki za moje straty?”
- „Czy kiedykolwiek sprzedawałem akcje w gniewie lub kupowałem akcje w oparciu o zwykłe przeczucie?”
Najważniejsze jest zapytanie siebie samego czy posiadasz wszystkie informacje potrzebne do dokonywania właściwych wyborów inwestycyjnych. Nie można wiedzieć wszystkiego o akcjach przed ich zakupem lub sprzedażą, ale dobra analiza zapewni, że inwestujesz w oparciu o logikę i obiektywną wiedzę, a nie własne uprzedzenia czy emocje.
Weź pod uwagę algorytmy inwestycyjne
Jednym z najnowszych trendów w inwestowaniu jest wykorzystanie algorytmów, w których firmy zarządzają inwestycjami przy bardzo małej ingerencji człowieka. Pieniądze są zarządzane poprzez algorytmy i reguły matematyczne. Niektóre domy maklerskie, brokerzy lub platformy (np. MT4) mają w ofercie usługi dotyczące programowania systemów i inwestowania zgodnie z założonymi regułami.
Świat ekspertów nadal nie wie, czy algorytmiczni doradcy oferują ponadprzeciętne zyski. Jednak teoretycznie, wykorzystanie dobrze zaprogramowanych algorytmów inwestycyjnych zwiększy Twoje szanse na podejmowanie optymalnych i racjonalnych decyzji. Ponadto w miarę jak coraz więcej inwestorów zwraca się w stronę zautomatyzowanego systemu, możemy zauważyć, że konwencjonalne modele finansowe stają się bardziej dokładne. Dzieje się tak, ponieważ ludzkie zachowanie odgrywa mniejszą rolę w funkcjonowaniu rynków.