Jak działa dźwignia finansowa i depozyt zabezpieczający?

Dźwignia finansowa i depozyt zabezpieczający to dwa nieodzowne elementy handlu na Forex. Poznaj definicję i mechanizm działania w/w narzędzi.

Depozyt zabezpieczający odnosi się do kwoty środków własnych, które należy zdeponować u brokera w celu rozpoczęcia handlu. Technicznie rzecz biorąc depozyt zabezpieczający występuje w dwóch wariantach – depozyt początkowy, który trader wpłaca jako pierwszy na rachunek, aby rozpocząć handel. Drugi to depozyt zabezpieczający. Są to wszelkie dodatkowe środki, których broker potrzebuje, aby utrzymać stosunek posiadanych i lewarowanych pieniędzy w odpowiedniej proporcji.

Jak działa dźwignia finansowa?

Jednym z powodów dla których tak wiele osób interesuje się handlem na rynku Forex w porównaniu z innymi instrumentami finansowymi, jest to, że na Forex, można zazwyczaj uzyskać znacznie wyższą dźwignię finansową niż w przypadku tradycyjnego rynku akcji. Choć wielu inwestorów słyszało o pojęciu „dźwignia finansowa” to niewielu zna jej definicję, jak działa i jak może ona bezpośrednio wpływać na ich zyski.

Na rynku walutowym, do zawarcia transakcji można zastosować koncepcję wykorzystania pieniędzy innych podmiotów. W tym artykule przyjrzymy się korzyściom płynącym z wykorzystania pożyczonego kapitału i zbadamy dlaczego wykorzystanie dźwigni finansowej w strategii handlowej na rynku Forex może być mieczem o obosiecznym.

Definicja dźwigni finansowej

Dźwignia finansowa oznacza pożyczenie pewnej kwoty pieniędzy potrzebnej do inwestycji. W przypadku rynku Forex, pieniądze są zazwyczaj pożyczane od brokera. Handel na rynku Forex oferuje dźwignię finansową w tym sensie, że przy początkowym wymogach depozytu zabezpieczającego inwestor może zgromadzić – i kontrolować – znacznie większą ilość pieniędzy.

Aby obliczyć dźwignię opartą na depozycie zabezpieczającym, należy podzielić całkowitą wartość transakcji przez kwotę wymaganego depozytu zabezpieczającego.

Dźwignia oparta na depozycie zabezpieczającym = całkowita wartość transakcji / wymagany depozyt zabezpieczający

Na przykład, jeśli musisz wpłacić 1% całkowitej wartości transakcji jako depozyt zabezpieczający i zamierzasz handlować jednym standardowym lotem USD/CHF, co odpowiada 100 000 USD, wymagany depozyt zabezpieczający wynosi 1000 USD. Tak więc, Twoja dźwignia finansowa oparta na depozycie zabezpieczającym będzie wynosić 100:1 (100,000/1,000). W przypadku wymogu depozytu zabezpieczającego wynoszącego zaledwie 0,25%, dźwignia oparta na depozycie zabezpieczającym będzie wynosić 400:1.

Depozyt Zabezpieczający wyrażony w proporcji	Depozyt zabezpieczający w %
400:1	0.25%
200:1	0.50%
100:1	1%
50:1	2%
30:1	3.33%
20:1	5%
10:1	10%
5:1	20%
2:1	50%

Dźwignia w praktyce

Maksymalna dźwignia finansowa na rynkach walutowych w Europie wynosi 30:1. Oznacza to, że za każde 1000 dolarów na koncie możesz handlować wartością do 30 000 dolarów. Wielu inwestorów uważa, że powodem dla którego animatorzy rynku oferują wysoką dźwignię finansową jest to, że dźwignia jest miarą ryzyka. Wiedzą oni, że jeśli rachunek jest właściwie zarządzany, ryzyko będzie również łatwe do zarządzania. W przeciwnym razie nie zaoferowaliby dźwigni. Ponieważ rynki spot cash forex są tak duże i płynne, możliwość wejścia i wyjścia z transakcji na pożądanym poziomie jest znacznie łatwiejsza niż na rynkach innych, mniej płynnych.

W handlu monitorujemy ruchy walutowe w pipsach, co stanowi najmniejszą zmianę ceny waluty i zależne jest od danej pary. Ruchy te są tak naprawdę tylko ułamkami kursu. Przykładowo, kiedy para walutowa typu GBP/USD zmienia wartość o 100 pipsów z 1,9500 na 1,9600 to jest to tylko jeden cent ruchu kursu.

Dlatego też transakcje walutowe muszą być przeprowadzane w dużych kwotach. Pozwala to na przełożenie tych najdrobniejszych wahań na większe zyski, gdy są powiększone za pomocą dźwigni finansowej. W przypadku kwot takich jak $100 000, niewielkie zmiany ceny waluty mogą skutkować znacznymi zyskami lub stratami.

Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej

W tym miejscu pojawia się miecz obosieczny, ponieważ dźwignia finansowa ma potencjał do zwiększenia zysków oraz strat o dokładnie tę samą wartość. Im większa jest wysokość dźwigni na stosowanym kapitale, tym większe jest ryzyko, które na siebie przyjmiesz.

Zilustrujmy ten aspekt na przykładzie (patrz Tabela poniżej).

Zarówno inwestor A jak i inwestor B posiadają kapitał transakcyjny w wysokości 10 000 USD i handlują z brokerem, który wymaga depozytu zabezpieczającego w wysokości 1%. Po przeprowadzeniu analizy, obaj stwierdzają, że USD/JPY osiąga szczyt i powinien spaść. W związku z tym obie strony dokonują krótkiej sprzedaży USD/JPY na poziomie 120.

Inwestor A

Inwestor A decyduje się na zastosowanie 30-krotnej dźwigni finansowej. Trader dokonuje krótkiej sprzedaży 300.000 USD/JPY (30 x 10.000 USD) w oparciu o kapitał inwestycyjny w wysokości 10.000 USD. Ponieważ USD/JPY wynosi 120, jeden pips USD/JPY za jeden standardowy lot jest wart około 8,30 USD, więc jeden pips USD/JPY za 3 standardowe loty jest wart około 24,90 USD. Jeśli wartość USD/JPY wzrośnie do 121, inwestor A straci 100 pipsów, co odpowiada stracie 2 490 USD. Ta pojedyncza strata będzie stanowić 41,5% łącznego kapitału inwestycyjnego.

Inwestor B

Trader B jest bardziej ostrożny i decyduje się na zastosowanie pięciokrotnej rzeczywistej dźwigni finansowej na tej transakcji. Dokonuje krótkiej sprzedaży 50.000 USD/JPY (5 x 10.000 USD) w oparciu o kapitał własny w wysokości 10.000 USD. Wartość $50,000 USD/JPY równa się tylko połowie jednego standardowego lota. Jeśli wartość USD/JPY wzrośnie do 121, inwestor B straci 100 pipsów, co jest równoważne utracie 415 dolarów. Ta pojedyncza strata stanowi 4,15% jego całkowitego kapitału.

Rysunek pokazuje, jak konta brokerskie tych dwóch traderów wypadają po stracie 100 pipsów:

	Inwestor A	Inwestor B
Kapitał na rachunku	10 000 USD	10 000 USD
Użyta dźwignia finansowa	30 x	5 x
Wartość lewarowanej transakcji	300 000 USD	50 000 USD
Strata w przypadku 100 pipsów	– 2 490 USD	– 415 USD
% Straty Kapitału na rachunku	24.90%	4.15%
% Pozostałego kapitału na rachunku	75.10%	95.8%

Na Forex mało kto handluje bez dźwigni

Mało kto wpłaca pełną kwotę z tytułu kontraktu Forex. Jeśli prowadzisz handel na mini lotach, byłoby to powiedzmy 10.000 dolarów. Prawie każdy inwestor na handluje na depozycie zabezpieczającym i dźwigni. A taki trading odbywa się na pożyczonych pieniądzach.

W przypadku akcji, maksymalna dźwignia finansowa, jaką możesz mieć wynosi dwa razy (1:5), co oznacza, że możesz pożyczyć 80% wartości pozycji, którą chcesz zająć. Aby wykupić akcje, które kosztują 1 000 dolarów, należy odłożyć „początkowy depozyt zabezpieczający” w wysokości 1/5 czyli 200 dolarów.

Jednak na rynku Forex możesz mieć 30-krotną dźwignię finansową (1:30). Oznacza to, że przy kapitale początkowym w wysokości 500 USD, możesz handlować papierami wartościowymi, których aktualna cena rynkowa jest 30-krotnie wyższa, czyli wynosi 15 000 USD. To reguła w Europie, która została wprowadzona w 2018 roku dla najbardziej płynnych walut. Maksymalna dźwignia finansowa dla pozostałych walut wynosi 20 razy (1:20), takich jak na przykład USD/MXN (dolar amerykański vs. peso meksykańskie). Poza Europą, broker może zaoferować dźwignię 1:400, 1:500 i więcej. Na przykład dźwignia 1:500 oznacza, że przy kapitale początkowym w wysokości $500, można było kupić aż $250,000 walut.

Kapitał początkowy w wysokości $500 to Twój depozyt zabezpieczający, a reszta, czyli $24,500, jest lewarowana według proporcji 50 razy. Depozyt początkowy jest formą zabezpieczenia, które pożyczkodawca (broker) przyjmuje od Ciebie jako gest „dobrej wiary”.

Dźwignia finansowa powiększa zyski i straty. Ważne jest, aby zrozumieć, jak niebezpieczne mogą być szkody.

Załóżmy, że zaczynasz od 10.000 dolarów i tracisz 20% kapitału początkowego czyli 2000 dolarów na pierwszej transakcji. Teraz musisz uzyskać wzrost o 25%, aby wrócić do punktu wyjścia. I trzeba osiągnąć ten 25% zysk przy użyciu mniejszej kwoty kapitału początkowego bo masz tylko 8.000 dolarów. Korzystając z dźwigni 1:30 masz do dyspozycji 240.000 dolarów w kwocie nominalnej zamiast 300.000 dolarów, które kiedyś posiadałeś. Powiedzmy, że ponosisz kolejne 20% straty czyli 1600 dolarów. Musisz teraz zarobić 67%, żeby wrócić do punktu wyjścia. Możesz łatwo zauważyć, że jeśli Twoje pierwsze 4-5 transakcji są przegrane, jesteś bankrutem. Poniższa tabela pokazuje zysk potrzebny do odzyskania straty.

Strata początkowa	Zysk wymagany do pokrycia straty
10%	11.1%
20%	25.0%
30%	42.9%
40%	66.7%
50%	100%
60%	150%
75%	300%

Musisz zadać sobie pytanie, czy prawdopodobne jest osiągnięcie 100% zysku po poniesieniu 50% straty. Nawet jeśli Twoje wyobrażenie o prawdopodobieństwie jest nieco słabe, musisz przyznać, że prawdopodobieństwo osiągnięcia pojedynczego 100% zysku jest bardzo niskie. Niemal zerowe, jeśli już mowa o faktach.

Dlatego początkujący traderzy prawie zawsze tracą pieniądze. Nowi inwestorzy tracą więcej pieniędzy na przegranych transakcjach niż na wygrywających i w końcu zysk potrzebny do odzyskania straty jest zbyt wysoki i nierealny. Ważną lekcją jest to, że potężna dźwignia finansowa dozwolona na rynku Forex jest niezwykle groźna przy nie umiejętnym jej wykorzystaniu.

Wskazówka: Nie musisz używać całej dostępnej dźwigni finansowej.

---

Czy wiesz, że już teraz możesz…?

---

Sam wyznaczasz poziom lewara

Inwestor może zawsze wyznaczyć kwotę wyższą niż wymagany depozyt zabezpieczający na jakąkolwiek pozycję. Oznacza to, że rzeczywista dźwignia finansowa, a nie dźwignia oparta na depozycie zabezpieczającym jest lepszym wskaźnikiem zysku i straty.

Aby obliczyć rzeczywistą dźwignię, której używasz, podziel całkowitą wartość nominalną otwartych pozycji przez kapitał tradingowy.

Dźwignia rzeczywista = całkowita wartość transakcji / całkowity kapitał tradingowy

Na przykład – jeśli masz 10.000 USD na koncie i otworzysz pozycję w wysokości 100.000 USD (co odpowiada jednemu standardowemu lotowi) to będziesz handlował z 10-krotną dźwignią finansową (100.000/10.000). Jeśli handlujesz dwoma lotami standardowymi, których wartość nominalna to 200.000 dolarów z kwotą 10.000 dolarów na koncie, wówczas dźwignia finansowa to 20:1 (200.000/10.000).

Oznacza to również, że dźwignia oparta na depozycie zabezpieczającym jest równa maksymalnej rzeczywistej dźwigni, z której może skorzystać inwestor. Ponieważ większość inwestorów nie wykorzystuje całych swoich rachunków jako depozytu zabezpieczającego dla każdej ze swoich transakcji, ich rzeczywista dźwignia finansowa różni się od maksymalnej dostępnej.

Ogólnie rzecz biorąc, inwestor nie powinien wykorzystywać całego dostępnego depozytu zabezpieczającego. Trader powinien używać dźwigni tylko wtedy, gdy jego przewaga jest wyraźnie po jego stronie.

Gdy znana jest wielkość ryzyka w kategorii liczby pipsów, możliwe jest określenie potencjalnej straty. Zgodnie z ogólną zasadą, strata ta nigdy nie powinna być większa niż 3% kapitału transakcyjnego. Jeśli pozycja jest lewarowana do tego stopnia, że potencjalna strata może wynieść powiedzmy 30% kapitału handlowego, wówczas dźwignia powinna zostać zmniejszona. Gdy inwestor będzie miał doświadczenie i własne wskaźniki ryzyka, może zdecydować się na odstąpienie od ogólnej wytycznej 3%.

Jaki poziom dźwigni wybrać?

Istnieją powszechnie przyjęte zasady, które inwestorzy powinni przejrzeć przed wyborem poziomu dźwigni finansowej.

Najprostsze trzy zasady dźwigni finansowej to:

1. Utrzymuj niski poziom dźwigni finansowej.
2. Wykorzystaj kroczący stop loss, aby zredukować straty i chronić kapitał.
3. Ogranicz pozycję do 1% do 3% całkowitego kapitału transakcyjnego.

Inwestorzy Forex powinni wybrać poziom dźwigni finansowej, który zapewni im najwyższy komfort. Jeśli jesteś konserwatywny i nie lubisz podejmować dużego ryzyka lub jeśli nadal uczysz się handlować walutami, bardziej odpowiedni może być niższy poziom dźwigni – jak 5:1 lub 10:1.

Stop Lossy z limitem zapewniają inwestorom solidny sposób na zmniejszenie strat. Korzystając z funkcji stop loss inwestorzy mogą nadal uczyć się jak handlować, ale jednocześnie ograniczyć potencjalne straty w przypadku niepowodzenia transakcji. Stopy te są również ważne, ponieważ pomagają zredukować emocje i pozwalają inwestorom oddalać się od biurka bez wywoływania emocji.

Jak obliczyć wartość depozytu względem ryzyka?

Traderzy mogą także obliczyć poziom depozytu zabezpieczającego, względem planowanej inwestycji. Załóżmy, że posiadasz 10 000 USD na swoim rachunku transakcyjnym i decydujesz się na handel 10 lotami mini USD/JPY. Każdy ruch jednego pipsa na koncie mini jest wart około 1 USD, lecz przy handlu 10 mini lotami, każdy ruch pipsa jest wart już około 10 USD. Jeśli handlujesz 100 mini lotami, wówczas każda zmiana pipsa to $100.

Tak więc, stop-loss w wysokości 30 pipsów może oznaczać potencjalną stratę 30 dolarów za jeden mini lot, 300 dolarów za 10 mini lotów i 3000 dolarów za 100 mini lotów. W związku z tym przy rachunku o wartości 10 000 USD i maksymalnym ryzyku na jedną transakcję wynoszącym 3%, należy wykorzystać dźwignię finansową tylko do 30 mini lotów. Oczywiście, nawet jeśli istnieje możliwość zawierania większych transakcji.

Czy przez dźwignię mogę stracić więcej niż mam na koncie?

Czy poprzez pożyczanie kwot, których inwestor nie posiada, można stracić więcej pieniędzy niż zainwestował? Czy istnieje możliwość ujemnego salda? Czy możesz w rezultacie być winien dużą sumę pieniędzy brokerowi?

Handlując z brokerem zarejestrowanym w Unii Europejskiej nie możesz stracić więcej niż posiadasz na rachunku. Podstawową jednak zasadą jest, aby nigdy nie handlować kwotą, na której utratę nie można sobie pozwolić. Ostatnią rzeczą jakiej potrzebujesz, jest skonfiskowanie oszczędności, samochodu i domu!

Aby uniknąć wszelkich problemów związanych z handlem na depozycie zabezpieczającym zawsze należy zapoznać się z regulaminem brokera forex. Niektórzy brokerzy nie ponoszą odpowiedzialności za ujemne saldo spowodowane działalnością handlową, gdzie strata jest większa niż zdeponowana kwota, co oznacza, że najgorszym scenariuszem jest utrata całej zdeponowanej kwoty.

Jednakże, istnieją brokerzy forex (spoza Unii Europejskiej), którzy obciążają Cię odpowiedzialnością za ujemne saldo i wymagają od Ciebie zdeponowania większej ilości pieniędzy na jego pokrycie. W przypadku, gdy zgodzisz się na taki kontrakt możesz nie tylko stracić wszystkie pieniądze na koncie, ale także stać się posiadaczem długu znacznie większego niż początkowy depozyt.

Regulacje dla brokerów w Unii Europejskiej

Jeśli korzystasz z usług brokera w Unii Europejskiej, to nie musisz się niczym martwić. Najnowsze przepisy uniemożliwiają brokerom obciążania rachunków za straty wyższe niż te, które wynikają z transakcji za środki zdeponowane na koncie. Jest to tak zwana ochrona przed ujemnym saldem. Oto kilka z regulacji, do których przestrzegania są zobowiązani brokerzy CFD zarejestrowani w krajach Unii Europejskiej.

1. Zasada blokady depozytu zabezpieczającego dla każdego rachunku. Pozwala to na standaryzację wielkości depozytu zabezpieczającego, przy którym dostawcy są zobowiązani do zamknięcia jednej lub więcej otwartych kontraktów CFD klienta detalicznego. Poziom przy zamknięciu wynosi 50%.
2. Ochrona przed ujemnym saldem na rachunku. Zapewnia to limit strat klientów detalicznych.
3. Ograniczenie zachęt oferowanych dla handlu kontraktami CFD.
4. Standardowe ostrzeżenie o ryzyku, w tym odsetek strat na rachunkach inwestorów detalicznych dostawcy CFD.

Podsumowanie

Gdy już nauczysz się jak zarządzać dźwignią finansową, nie musisz się jej obawiać. Jedynym momentem, w którym dźwignia finansowa nie powinna być nigdy użyta, jest przyjęcie podejścia polegającego na oderwaniu rąk od transakcji. Jednak w pozostałych przypadkach dźwignia finansowa może być wykorzystywana skutecznie i z zyskiem przy odpowiednim zarządzaniu. Jak w przypadku każdego narzędzia, dźwignia finansowa musi być traktowana ostrożnie – gdy już się tego nauczysz, nie masz powodów do obaw.

Niewielkie rozmiary rzeczywistej dźwigni finansowej zastosowanej do każdej transakcji dają więcej przestrzeni do działania. Wysoce lewarowany handel może szybko wyczerpać Twoje konto transakcyjne. Należy pamiętać, że dźwignia finansowa jest bardzo elastyczna i dostosowana do potrzeb każdego inwestora indywidualnie.

Quiz:

• Początkowy depozyt zabezpieczający jest jak zaliczka.

1. Prawda
2. Fałszywe

• Jaka jest maksymalna dźwignia finansowa dozwolona na rynku Forex w Polsce?

1. 1:10
2. 1:50
3. 1:500

• Ile musisz zarobić, aby odzyskać 10% straty?

1. 10%
2. 11%
3. 25%