Przed pojawieniem się Bitcoina prawdopodobnie niewielu ludzi uwierzyłoby, że powstanie globalna sieć płatności, która nie będzie potrzebowała pracowników ani bankowców. A jednak istnieje. Nie jest tajemnicą, że Bitcoin był prekursorem powstania sieci Ethereum. Pomysł całkowitej decentralizacji przenosi się jednak nie tylko na rynek finansowy, ale znacznie dalej. Ethereum pozwala więc na powstawanie wszelkiego rodzaju projektów, które nie wymagają zarządzania ani personelu.
Czym jest Ethereum?
Ethereum jest kryptowalutą, która istnieje od 2015 roku. Jednostką kryptowaluty jest Ether, który jest określany skrótem ETH lub symbolem Ξ. Ethereum to także nazwa platformy open source, która wykorzystuje technologię blockchain i w której Ether jest używany jako środek płatniczy. Platforma oferuje pełne wsparcie skryptowe, umożliwiając tworzenie zdecentralizowanych aplikacji.
Waluta Ether jest zdecentralizowana, nie jest regulowana przez żadną instytucję i jest wymienialna na powszechne waluty. Sieć Ethereum składa się z komputerów poszczególnych użytkowników i nie ma w niej centralnego serwera, przez który przechodziłyby wszystkie płatności/informacje. Sieć jest bezpieczna i częściowo anonimowa. W rzeczywistości płatności są wysyłane za pomocą specjalnych adresów, które wyglądają jak losowo wygenerowane liczby i litery.
Każda informacja w sieci (np. każda transakcja) jest rejestrowana. Informacje te są łączone w bloki, które są zatwierdzane co 15 sekund. Każdy blok zawiera odcisk poprzedniego bloku, tak że powstaje łańcuch wszystkich bloków (zwany blockchain). Blockchain jest więc rodzajem zapisu wszystkiego, co dzieje się w sieci. W przypadku kryptowalut blockchain jest jak publiczny rejestr wszystkich transakcji.
Ethereum vs. Bitcoin
Ethereum i Bitcoin to prawdopodobnie dwie najbardziej znane waluty cyfrowe, które wykorzystują technologię blockchain. Na pierwszy rzut oka mają one ze sobą wiele wspólnego: obie są zdecentralizowanymi walutami, transakcje są przechowywane w blokach, które tworzą łańcuch (blockchain), bloki są potwierdzane poprzez wydobycie, a górnicy otrzymują nagrody w postaci danej waluty. Istnieją jednak znaczące różnice w technicznym projekcie sieci. Zasadnicza różnica polega jednak na celu i możliwościach obu sieci.
Bitcoin został stworzony wyłącznie jako sieć płatnicza, więc wykorzystuje tylko jedno konkretne zastosowanie blockchaina. Z drugiej strony Ethereum jest siecią o szerokich zastosowaniach. Przyjmowanie i wysyłanie elektronicznych płatności to tylko jedna z jego wielu funkcji. Ethereum posiada własny język programowania, który pozwala na tworzenie tzw. daapów (zdecentralizowanych aplikacji). Mówiąc najprościej, w przypadku Bitcoina blockchain jest używany jako publiczna „księga”, w której zapisywane są wszystkie transakcje. W Ethereum natomiast możesz zapisać na blockchainie dowolną informację, np. program.
Smart kontrakty w sieci kryptowalutowej
W sieci kryptowalut Ethereum spotykamy się z dwoma różnymi rodzajami kont: kontami posiadanymi zewnętrznie (EOA) i kontami kontraktowymi (CA). EOA są zwykłymi kontami użytkowników. Jednak poprzez EOA użytkownicy mogą załadować do sieci tzw. inteligentny kontrakt, czyli konto w chmurze (CA). Smart kontrakty mają swój własny adres i mogą odbierać i wysyłać Ethery. Nie są to jednak prawdziwi użytkownicy, ale kody, które są przechowywane w blockchainie i działają jak programy. Dostęp do nich mają wszyscy użytkownicy sieci.
Inteligentny kontrakt jest aktywowany, gdy spełniony jest pewien warunek, który jest ustalany przez twórcę kontraktu. CA są włączone tak długo, aż same się nie zakończą (poprzez spełnienie jakiegoś warunku) lub dopóki nie wyczerpią całego „paliwa” (Etheru). Dzieje się tak dlatego, że CA potrzebują do działania cudzej mocy obliczeniowej, którą są komputery górników. Na przykład, komputer górnika otrzymuje sygnał do aktywacji jakiegoś inteligentnego kontraktu. W tym momencie kontrakt na komputerze górnika uruchamia się i wykonuje pożądaną akcję. Programiści umieszczają więc na kontach CA Ethery (paliwo), które program wykorzystuje, by wynagrodzić górnika za dostarczenie mocy obliczeniowej.
Wykorzystanie Inteligentnych kontraktów w praktyce
Jednymi z najbardziej znanych aplikacji, które powstały na platformie Ethereum są Slock.it. Ta aplikacja pozwala sprzedawać, udostępniać i wynajmować rzeczy za pomocą inteligentnych kontraktów. Innymi obiecującymi aplikacjami są Augur czy The DAO. Niektóre instytucje rządowe (takie jak ukraiński parlament) również rozważają wykorzystanie Ethereum do ulepszenia swojego systemu głosowania.
Podajmy przykład, jak może działać taka dzierżawa w sieci Ethereum: Właściciel umieszcza w swoim samochodzie inteligentny zamek i tworzy inteligentny kontrakt (coś w rodzaju programu komputerowego) na platformie Ethereum. Potem zaczyna oferować samochód do wynajęcia za Ethery. Kiedy ktoś prześle wymaganą kwotę na adres inteligentnego kontraktu, warunek zostaje spełniony i program zostaje aktywowany. Kontrakt zostanie zaprogramowany tak, by wysyłał przychodzące pieniądze na konto właściciela samochodu, a także by dawał nadawcy klucz do inteligentnego zamka na dwie godziny. Nadawca użyje wtedy swojego smartfona, by wysłać wiadomość kryptograficzną do inteligentnego zamka, który odblokuje się na określony czas.
Prawdopodobnie słyszałeś, że nowe Etery są tworzone przez górnictwo. Nie jest to jednak bezużyteczna aktywność, która nie ma głębszego znaczenia i tylko generuje nowy Eter. W sieci jest ich już mnóstwo, a każda z coinów jest podzielna do 18 miejsc po przecinku.
Wydobywanie (Kopanie) Ethereum
Tak jak w przypadku banków, tak i w przypadku kryptowalut transakcje muszą być zweryfikowane. Mining jest procesem, w którym nowe płatności są sprawdzane i potwierdzane. Dzieje się tak dlatego, że konieczne jest, aby użytkownicy wysyłali eter, który rzeczywiście posiadają, aby nie mogli wysłać tych samych pieniędzy do dwóch odbiorców w tym samym czasie itd.
Ponieważ Ethereum jest zdecentralizowane, nie posiada centralnego serwera do potwierdzania transakcji. Sieć została więc zaprojektowana tak, by umożliwić zwykłym użytkownikom – górnikom – wykonywanie tej pracy. Górnicy mają na swoich komputerach program, który próbuje przekształcić zapisy nowych transakcji w krótki kod zawierający liczby i litery. Wykorzystuje to funkcję haszującą Ethash. Kod może być „odszyfrowany” wstecz, tak że wszystkie informacje zostają zachowane. Jednak ten proces jest długotrwały i kosztowny (potrzebujesz sprzętu, chłodzenia, zasilania…). Dlatego górnicy są nagradzani Etherami za udane rozwiązywanie problemów.
Wydobycie odbywa się w blokach, a jeden blok jest wydobywany w ciągu określonego czasu. Nagroda za każdy wydobyty blok wynosi odpowiednią ilość Etheru. Znalezienie poprawnego rozwiązania jest trudne, ale sprawdzenie czy jest ono poprawne, jest szybkie i łatwe. Komputery dopasowują więc wszystkie możliwe kombinacje i sprawdzają, czy ich przypuszczenia były błędne (metoda prób i błędów). Gdy zostanie znalezione poprawne rozwiązanie problemu, tworzony jest nowy blok. Tylko ten górnik, który pierwszy znajdzie rozwiązanie, jest nagradzany. Pozostali muszą zacząć rozwiązywać nowy problem (z nowymi transakcjami).
ZAKUP ETH: Jak i gdzie kupić/sprzedać Ethereum?
Aby być częścią sieci musisz mieć konto użytkownika. Jeśli nie chcesz przyłączyć się do sieci, a jedynie chcesz posiadać Ethereum, wystarczy Ci e-portfel. Możesz pobrać portfel na swój komputer lub użyć jednego z portfeli online. Możesz kupić lub sprzedać Ethereum wymieniając je na różnych giełdach online lub giełdach walutowych – na przykład możesz skorzystać z popularnej giełdy Binance, która pozwala kupić je za złotówki.
Innym sposobem na zdobycie Ethereum jest wspomniane wcześniej wydobywanie. Ponieważ jednak wymagania dotyczące wydobycia stale rosną i tylko najszybszy z nich zawsze otrzymuje nagrodę, indywidualne wydobycie nie jest zbyt efektywne. Z tego powodu tworzy się grupy górników (zwane poolami), które wspólnie wydobywają bloki, zwiększając szanse na to, że będą pierwszymi, którzy go wydobędą. Dzielą nagrodę według swojego wkładu w blok.
Niestety, w historii zdarzyło się kilka przypadków, w których giełdy i portfele internetowe zostały okradzione, a klienci stracili pieniądze. Korzystając z dostępnych narzędzi możesz jednak handlować Ethereum, nie posiadając tej waluty i nie ryzykując jej kradzieży. Na przykład brokerzy tacy jak XTB pozwalają spekulować na wzrost lub spadek wartości Ethereum. Obie firmy oferują, oprócz języka polskiego darmowe konto testowe, na którym zainteresowani mogą wypróbować handel bez zobowiązań i bez ryzyka.
Ethereum: Kurs (wykres)
Jak używać wykresu Ethereum?
Wykres pokazuje zmianę kursu ETH w wybranym okresie, który możesz zmienić w lewym dolnym miejscu. W prawym dolnym możesz ustawić sposób wyświetlania osi pionowej: klasyczny (auto), logarytmiczny (log) lub procentowy (%).
Na pasku znajdziesz zaawansowane narzędzia do zmiany stylu wyświetlania wykresu (liniowy, świecowy lub słupkowy). Możesz również zmienić timeframe pomiędzy punktami/świecami na wykresie. Zakres wynosi od 1 minuty (1m) do 1 miesiąca (M).
Historia powstania i ewolucji Ethereum
Twórcą Ethereum jest Vitalik Buterin, programista o rosyjsko-kanadyjskich korzeniach. To właśnie on pod koniec 2013 roku po raz pierwszy przedstawił koncepcję Ethereum. Wraz z Buterinem nad projektem pracowało początkowo trio programistów (Mihai Alisie, Anthony Di Iorio i Charles Hoskinson). Przy narodzinach Ethereum była również szwajcarska firma Ethereum Switzerland GmbH, która sformalizowała tę koncepcję na początku 2014 roku. Sieć została uruchomiona półtora roku później (30 lipca 2015) w trybie publicznych beta testów (Frontier). Pierwszy tryb produkcyjny (Homestand) został wprowadzony niecały rok później.
Jak każda kryptowaluta, po wejściu na rynek ETH miał niską wartość. Pierwszy znaczący skok nastąpił na początku 2016 roku, kiedy wartość Ethereum przekroczyła granicę 10 dolarów. W 2016 roku wartość ta uległa jednak stagnacji. Nawet wydarzenie z połowy lipca, kiedy to 3,6 miliona Ethereum zostało skradzione z powodu błędu w kodzie źródłowym, nie zmieniło znacząco ceny. W tym czasie większość użytkowników zaaprobowała interwencję sieci w celu zwrócenia skradzionych Ethers. Tak rzeczywiście się stało, jednak sieć została podzielona na Ethereum (działające na blockchainie po włamaniu) i Ethereum Classic (działające na oryginalnym blockchainie).
Dopiero w lutym 2017 roku nastąpiła zmiana i cena Ethereum zaczęła gwałtownie wzrastać. Wartość Ethereum osiągnęła szczyt w połowie czerwca, kiedy to przekroczyła 360 dolarów. Na wzrost cen wpłynęło m.in. notowanie Ethereum na chińskich giełdach czy duży popyt z Korei Południowej. Jednak w ciągu kolejnego miesiąca cena spadła o ponad 50%.
Cena Ethereum
Cena Ethereum jest określany przez bieżącą podaż i popyt. Kursy na poszczególnych giełdach i kantorach mogą się nieznacznie różnić, a każda giełda może podawać kurs innej waluty. Najczęściej jednak zobaczysz kurs w stosunku do USD (dolara amerykańskiego), EUR lub BTC.
Prognoza dla Ethereum
Narzędzie do analizy technicznej TradingView analizuje dziesiątki wskaźników, w tym średnie ruchome, oscylatory i pivoty. Są one używane do obliczania prognozy dla wybranego przedziału czasowego, który możesz zmieniać od 1 minuty do 1 miesiąca. Oczekiwany kierunek rozwoju pokazuje wskaźnik, gdzie niebieski obszar zapowiada wzrost ceny Ethereum (Kupuj), podczas gdy czerwona strefa ostrzega przed możliwym spadkiem ceny (Sprzedaj). Informacje te mogą być wykorzystane jako podstawa do prognozowania i przewidywania kryptowaluty Ethereum w wybranym okresie.
Kontrowersje i ryzyko
Podobnie jak w przypadku innych walut cyfrowych, Ethereum wiąże się z wieloma zagrożeniami, takimi jak niestabilność waluty. Wartość Ethereum nie jest niczym poparta i zależy wyłącznie od zaufania użytkowników. Zwolennicy kryptowalut odpowiadają jednak, że nawet tradycyjne waluty (fiat) są dziś pozbawione fundamentów. Waluta ETH nie jest jednak regulowana, więc jej wartość może gwałtownie rosnąć i spadać nawet kilka razy dziennie.
Innym poważnym zagrożeniem są włamania na giełdy internetowe i kantory. Oczywiście nieczęsto zdarza się, że inwestorzy tracą swój eter na rzecz hakerów, ale to ryzyko musi być brane pod uwagę. Jednak waluty cyfrowe nie muszą być koniecznie powierzane osobom trzecim. Istnieją na przykład portfele sprzętowe lub portfele, które możesz ściągnąć na swój komputer.
Wadą Ethereum jest to, że nie ma tak szerokiej bazy użytkowników jak Bitcoin. Dzieje się tak dlatego, że sieć ta jest mniej znana i bardziej skomplikowana, co zniechęca wielu ludzi. Niektórzy zwracają również uwagę na to, że sieć Ethereum jest interesująca przede wszystkim jako technologia, a nie jako waluta. Co więcej, Bitcoin dzięki projektowi RootStock (RSK) zyska funkcje i możliwości, które obecnie posiada tylko Ethereum.
Decentralizacja przejmuje inicjatywę
Znak zapytania pojawia się także w odniesieniu do tego, jak faktycznie działa decentralizacja systemu. Wydarzenie z lipca 2016 roku, kiedy to dzięki interwencji sieci udało się zwrócić skradziony Ether, jest dowodem na to, że sieć nie jest tak niezależna jak się uważa. Tak, technicznie rzecz biorąc nie było żadnej zmiany, tylko utworzenie bloku, który zwracał wszystkie pieniądze, ale mimo wszystko… Oczywiście w tamtym czasie było to działanie na korzyść sieci, na które użytkownicy się zgodzili, ale czy w przyszłości może dojść do nadużyć? Co więcej, o rozwoju Etheru decydują twórcy sieci, a nie społeczność użytkowników. Choć przyspiesza to rozwój, to jest sprzeczne z istotą decentralizacji.