DApps to zdecentralizowane aplikacje, które działają na blockchainie i zapewniają większą anonimowość, więcej prywatności i nie potrzebują udziału pośrednika w porównaniu z tradycyjnymi scentralizowanymi aplikacjami internetowymi czy mobilnymi.
Czym charakteryzyje się DApps?
Z punktu widzenia użytkownika nie ma większej różnicy między zdecentralizowaną aplikacją działającą na blockchainie a tradycyjną aplikacją działającą w sieci lub w systemie operacyjnym. Zdecentralizowane aplikacje (DApps) oparte na blockchainie mogą robić wszystko to, co aplikacje internetowe lub mobilne, ale z zachowaniem prywatności, prowadząc niezmienne zapisy i unikając potrzeby korzystania z pośredników i pośredniczek.
Główna różnica polega na tym, że zdecentralizowane aplikacje (DApps) działają na rozproszonych i niezmiennych sieciach blockchain, a nie na centralnie zarządzanym systemie operacyjnym. To sprawia, że są one w zasadzie niemożliwe do ocenzurowania.
Jeśli chodzi o obszar ich działania – DApps działają wszędzie, od gier giełdowych w kryptowalutach po zdecentralizowane platformy pożyczkowe (DeFi).
Co odróżnia DApps od zwykłych aplikacji?
Zdecentralizowane DApps mają kilka cech, które odróżniają je od ich scentralizowanych odpowiedników. Po pierwsze, DApps muszą być open source, co oznacza, że ich kod jest dostępny dla każdego, kto jest nim zainteresowany. Co więcej, o wszystkich aktualizacjach i zmianach decyduje mechanizm konsensusu, który ma formę większości głosów – i nie polega wyłącznie na deweloperach.
Po drugie, aplikacje DApps muszą być (oczywiście) zdecentralizowane. Oznacza to, że wszystkie dane i zapisy generowane przez DApp są przechowywane w niezmiennym publicznym blockchainie. Po trzecie, aplikacje DApps generują i wykorzystują tokeny, aby motywować i nagradzać walidatorów. Zgodnie z tymi definicjami bitcoin sam w sobie kwalifikuje się jako DApp, choć ma wbudowany własny blockchain.
Aplikacje DApps i inteligentne kontrakty
Prawie wszystkie DApps mają w swoim rdzeniu inteligentne kontrakty. Są to umowy samowykonalne, w których warunki pomiędzy kupującym a sprzedającym są zapisane w kodzie. Inteligentne kontrakty są rozliczane automatycznie, gdy spełnione są wcześniej ustalone warunki, bez pośredników wprowadzających koszty i ryzyko do transakcji. Co ważniejsze, inteligentne kontrakty są „godne zaufania”, co w świecie blockchain/kryptowalut oznacza, że anonimowe strony mogą zawierzyć kontraktowi.
Inteligentne kontrakty mogą być stosunkowo proste – na przykład wymiana jednej kryptowaluty na inną lub kupno dzieła sztuki na rynku NFT, z drugiej strony mogą być bardzo złożone. Korzyści, jakie DApps przynoszą, to zero przestojów, ponieważ inteligentne kontrakty będą dostępne na każdym węźle blockchaina, a także integralność danych dzięki niezmiennemu zapisowi transakcji w blockchainie. To także sprawia, że cenzura danych jest bardzo trudna.
Co więcej, inteligentne kontrakty mogą być pisane i realizowane prywatnie, bez konieczności identyfikacji stron. Jednak te mocne strony zdecentralizowanych aplikacji DApps i ich inteligentnych kontraktów tworzą również pewną słabość – każdy błąd w pisaniu kontraktu lub jego niewłaściwe użycie nie może zostać odwrócone. Oznacza to, że inteligentne kontrakty muszą, a przynajmniej powinny, być poddawane analizie, aby upewnić się, że są wykonywane bezbłędnie.
Na jakiej zasadzie działają DApps?
Chociaż Ethereum pozostaje zdecydowanie dominującą platformą DApp, w 2023 roku czekają ją poważne wyzwania. Jednak Ethereum, na którym pojedyncze transakcje często zaczynają być bardzo powolne i drogie, bije na głowę inne obiecujące segmenty. Pierwszym z tych segmentów, który pokonał Ethereum, było DeFi, w którym prym wiodły DApps z takich protokołów jak Compound, Aave i Uniswap. Następnie pojawiły się niewymienialne tokeny lub NFT, które są używane we wszystkim, od sztuki cyfrowej po nieruchomości i towary.
Podczas gdy Ethereum próbuje rozwiązać problemy, przechodząc z mechanizmu konsensusu proof-of-work na proof-of-stake (lepiej znany jako Ethereum 2.0) – jest to długi i powolny proces, który pozwolił kilku innym blockchainom konkurować z Ethereum. Konkurencję stanowią więc zdecentralizowane platformy DApp, takie jak Cardano, EOS, Polkadot, a ostatnio Binance Smart Chain (BSC). Niemniej wyraźnym liderem pozostaje Ethereum. Ma wiele zalet, jeśli chodzi o DApps, począwszy od Solidity, który jest dobrze znanym językiem do pisania DApps dla wirtualnej maszyny Ethereum.
Jak działają scentralizowane aplikacje?
Jeżeli korzystasz ze smartfona, masz do dyspozycji wiele aplikacji, które często ułatwiają codzienną pracę. Możesz używać aplikacji do rezerwowania noclegów, taksówek, pociągów czy autobusów. Możesz też logować się do bankowości internetowej, słuchać muzyki, zamawiać dobre jedzenie, wysyłać SMS-y z przyjaciółmi lub grać w różne gry. Ich zastosowanie jest naprawdę szerokie i cały czas powstają nowe aplikacje.
Przykład jak działa Uber
Weźmy za przykład Ubera, który za pomocą aplikacji łączy taksówkarzy (osoby, które mają samochód) z klientami, którzy muszą dostać się z punktu A do punktu B. Wykorzystuje do tego celu scentralizowaną aplikację. Oznacza to, że ma całą władzę nad swoimi użytkownikami, zarządza ich danymi i korzysta z nich, tworzy warunki korzystania z serwisu i decyduje, ile użytkownicy płacą za korzystanie z serwisu.
Jak zatem działają te zdecentralizowane?
Aplikacje zdecentralizowane nie są przechowywane na jednym scentralizowanym serwerze, ale pomiędzy wieloma użytkownikami. W przypadku awarii sieci lub ataku istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że aplikacja całkowicie się zawiesi. Jeśli na przykład jeden komputer zostanie zaatakowany, nie będzie to miało wpływu na działanie aplikacji i całej sieci. Aplikacje zdecentralizowane istnieją już od wielu lat. Są to wszystkie aplikacje do torrentów, takie jak BitTorrent i inne.
Zalety aplikacji DApps
- Zarządzanie pieniędzmi – Nowoczesne platformy pozwalają użytkownikom na dokonywanie przejrzystych i szybkich, jeśli nie niemal natychmiastowych transakcji, unikając uciążliwych wymogów bankowych.
- Odporność na cenzurę – niemożność kontrolowania sieci przez rząd lub osoby prywatne.
- Bez przestojów – system peer-to-peer zapewnia, że aplikacja DApps będzie działać nawet wtedy, gdy poszczególne komputery lub części sieci przestaną działać.
- Zarządzanie procesami biznesowymi bez udziału człowieka – wykorzystanie takich aplikacji jest możliwe w obszarach, w których korzystne jest ograniczenie siły roboczej. Typowym przykładem jest logistyka: każdy ładunek ma specjalny chip, który należy zeskanować po przybyciu na miejsce, aby automatycznie poinformować klienta.
- Decentralized Autonomous Organizations – wszystkie decyzje korporacyjne są zaprogramowane na blockchainie, co pozwala pominąć tę część, w której wiele pieniędzy pochłania biurokracja i papierkowa robota.
Słabe strony aplikacji DApps
- Ataki hakerskie – wiele DApps działa w oparciu o otwarte inteligentne kontrakty. Dzięki temu hakerzy mogą badać sieć i szukać w niej słabych punktów.
- Usability – wiele aplikacji DApps zmaga się z kiepskim interfejsem użytkownika.
- Użytkownicy – Dappsy często zmagają się z niską liczbą użytkowników. To czyni je mniej interaktywnymi i mniej bezpiecznymi, ponieważ bezpieczeństwo DApps często zależy od tego ilu użytkowników ma dany DApps.
Jaka przyszłość czeka zdecentralizowane aplikacje DApps?
Rozwój i wykorzystanie DApps jest wciąż w stadium rozwoju. Istnieją jednak już tysiące DApps, które oferują wiele usług – czy to gry, czy wymiana pieniędzy, czy też hodowla własnych cyfrowych zwierząt.
Jednak DApps mają jeszcze długą drogę do przebycia. Przed twórcami DApps i sieciami na których DApps są zbudowane, stoi wiele wyzwań – na przykład kwestie anonimowości, bezpieczeństwa i skalowalności. Jednak po usunięciu błędów, DApps ma przed sobą więcej niż obiecującą przyszłość.