Czym Jest Cel Inwestycyjny i Jak Go Stworzyć?

Za cel inwestycyjny (w odniesieniu do finansów osobistych) uważa się założenie, któremu służy konkretny portfel stworzony na potrzeby finansowe osoby fizycznej lub klienta doradcy inwestycyjnego. Po ustaleniu celu, będzie on określał jakie poszczególne klasy aktywów i rodzaje zabezpieczeń są potrzebne do jego realizacji.

Innymi słowy cel inwestycyjny jest podstawowym powodem dla którego inwestujesz. Cel inwestycyjny może również określać w jaki sposób fundusz inwestycyjny lokuje swój portfel. Na przykład, jeśli chodzi o fundusze inwestycyjne, cel określony dla danego z nich opisany jest na podstawie sformułowań w prospekcie emisyjnym danego funduszu.

Określenie celu inwestycyjnego dla inwestorów indywidualnych

Cel inwestycyjny można uznać za odpowiedź na podstawowe pytania, które należy sobie zadać przed rozpoczęciem tworzenia portfela.

• Jaki jest cel Twoich pieniędzy?
• Co chcesz, aby robiły?
• Ile czasu masz do momentu, gdy będziesz potrzebował tych pieniędzy?
• Ile ryzyka jesteś gotów podjąć, aby osiągnąć ponadprzeciętne zyski?
• Czy chcesz, aby Twoje pieniądze rosły?
• Czy może chcesz zachować ich aktualną wartość?

Odpowiedzi na te pytania pomogą Ci dojść do ram czasowych inwestycji i tolerancji ryzyka, które są podstawowymi elementami określania celu inwestycyjnego.

Na przykład – jeśli celem Twoich pieniędzy jest emerytura i szacujesz, że masz co najmniej 20 lat do osiągnięcia tego wieku, to posiadasz cel długoterminowy. Zakładając, że tolerancja ryzyka nie jest niska, to adekwatny cel funduszu inwestycyjnego zostałby ogólnie sklasyfikowany jako „wzrost”. Dlatego też w celu zdywersyfikowania portfela należałoby przyjrzeć się funduszom inwestycyjnym akcji, jak również innym funduszom mieszanym.

Przykłady celów inwestycyjnych i podstawowe typy inwestycji

Twój cel inwestycyjny można uznać za wzrost, ale może to być również dochód lub zachowanie aktualnej wartości jeśli jesteś na emeryturze. Może to być jakaś kombinacja lub odmiana tych trzech rodzajów. Na przykład niektórzy inwestorzy chcą zwiększyć swoją wartość konta w czasie, ale chcą również uzyskać pewien dochód z tej inwestycji. Dlatego taki cel inwestycyjny można uznać za wzrost i dochód. Cel ochrony kapitału zazwyczaj dąży do utrzymania stabilnych wartości rachunków lub minimalnego wzrostu w tempie równym spodziewanej stopie inflacji. Zazwyczaj wynosi ona od 2,5% do 4,0%.

Przed rozpoczęciem inwestowania upewnij się, że określiłeś swój własny cel inwestycyjny. Wtedy będziesz w stanie dopasować go do celu funduszy inwestycyjnych i dobrania takiego, który będzie dla Ciebie odpowiedni.

Jak wyznaczyć cel inwestycyjny?

Nauka wyznaczania celów inwestycyjnych jest jedną z najważniejszych rzeczy, które możesz zrobić jako nowy inwestor. Pomaga śledzić, gdzie byłeś, gdzie jesteś i dokąd zmierzasz, ponieważ dotyczy to Twoich finansów osobistych i Twojej drogi do niezależności finansowej.

Jakość celów inwestycyjnych

Najlepsze cele inwestycyjne mają zwykle trzy wspólne cechy:

1. Dobre cele inwestycyjne są wymierne. Oznacza to, że są one jasne, zwięzłe i konkretne. Stwierdzenie: „Wyznaczam sobie cel, jakim jest oszczędność 50 zł tygodniowo” jest sensowne, ponieważ można ocenić swoje finanse i ustalić czy się to udało, czy nie. Zaoszczędziłeś albo nie zaoszczędziłeś 50 złotych w tygodniu. Z drugiej strony mówienie czegoś w stylu: „Zamierzam wyznaczyć cel jakim jest oszczędzanie więcej pieniędzy każdego roku” jest poniekąd bezużyteczne, ponieważ nie obarcza cię odpowiedzialnością.
2. Dobre cele inwestycyjne są rozsądne i racjonalne. Jeśli zdecydujesz, że chcesz osiągnąć milion złotych w swojej osobistej wartości netto do 40 roku życia, możesz wykorzystać takie metody jak wzór wartości pieniądza w czasie, aby ocenić czy twoja obecna stopa oszczędności jest wystarczająca. Nie uda ci się tam dotrzeć odkładając 5 000 zł rocznie między 18 a 40 rokiem życia przy zachowaniu historycznej i prawdopodobnej stopie zwrotu. Oznacza to, że musisz albo obniżyć swoje oczekiwania albo zwiększyć ilość pieniędzy, które co roku odkładasz.
3. Dobre cele inwestycyjne są zgodne z planami długoterminowymi. Ta informacja jest warta ciągłego powtarzania, ponieważ wydaje się, że duży odsetek ludzi jest zaprogramowanych, tak że pieniądze są jedyną rzeczą, która ma dla nich znaczenie. Pieniądz jest narzędziem, które powinno istnieć, aby Ci służyć. Nic więcej. Jedynym celem pieniędzy jest poprawa jakości twojego życia, danie ci czegoś, co pozwoli ci doświadczyć więcej szczęścia i użyteczności. Nie powinno się skończyć życia z ogromnie dużym saldem, jeśli oznacza to, że musisz poświęcić wszystko co wartościowe w życiu by to osiągnąć i w końcu umrzeć, zostawiając owoce swojej pracy spadkobiercom, którzy są nieodpowiedzialni lub którzy nie są wdzięczni za to co im obdarowałeś. Czasami lepiej jest mieć mniej oszczędności, ale cieszyć się życiem bardziej, niż cieszyłbyś się w odwrotnej sytuacji. Sztuczka polega na upewnieniu się, że mądrze wyważasz swoje długoterminowe i krótkoterminowe pragnienia w sposób, który maksymalizuje radość. Nie ma na to formuły, ponieważ tylko ty możesz określić jakie kompromisy jesteś skłonny zawrzeć i które poświęcenia przynoszą większe korzyści.

Czy wiesz, że już teraz możesz…?

Inwestować
w Akcje
(pełna lista)

Inwestować
w Waluty
(pełna lista)

Inwestować
w ETF-y
(pełna lista)

Kopiować
Innych
(pełna lista)

Najważniejsze pytania przy ustalaniu celów inwestycyjnych

Gdy usiądziesz i zaczniesz już opracowywać swoje cele inwestycyjne, by osiągnąć niezależność finansową, zadaj sobie następujące pytania. Pozwolą one wyjaśnić niektóre z twoich ukrytych założeń. Może to być szczególnie przydatne ćwiczenie, jeśli jesteś w związku małżeńskim, ponieważ wielokrotnie małżonkowie nie są świadomi, że dążą do różnych punktów wyjścia, jeśli chodzi o sprawy finansowe.

1. Jaka jest „twoja liczba”? Jaki jest miesięczny dochód pasywny, który byłby konieczny do osiągnięcia niezależności finansowej z portfela, gdybyś co roku wycofywał nie więcej niż 3-4% wartości bazowej inwestycji? Jest to kwota pieniędzy, którą trzeba by było przeznaczyć na życie z posiadanego kapitału bez konieczności sprzedawania czegokolwiek i cieszyć się upragnionym standardem życia.
2. Jaka jest Twoja tolerancja na ryzyko? Bez względu na to, jak skuteczny jesteś lub ile pieniędzy zgromadzisz, niektórzy z nas są zaprogramowanie w taki sposób, że wahania wartości portfela prowadzą do ogromnego kryzysu emocjonalnego. Woleliby raczej skończyć z mniejszą ilością pieniędzy w przyszłości i cieszyć się niższym oprocentowaniem, ale spokojniejszym tempem wzrostu. Umiejętność szczerego mówienia sobie o tym, co się stanie na tym polu jest dużą częścią dojrzałości finansowej. Przykładowo, choć w większości przypadków może to postawić Cię w bardzo niekorzystnej sytuacji – nie musisz posiadać akcji, by budować majątek. Istnieją inne klasy aktywów, które mogą dla Ciebie pracować i które mają zdolność do tworzenia kapitału. Równocześnie wyrzucając dywidendy, odsetki i/lub czynsze.
3. W jaki sposób Twoje wartości moralne i etyczne wpływają na strategię zarządzania portfelem? Każdy z nas jest częścią świata. Nasze działania i decyzje wpływają na tych, którzy nas otaczają na dobre i na złe. Jak chcesz inwestować swoje pieniądze? Czy dobrze czujesz się posiadając akcje koncernów tytoniowych? A co z akcjami producentów broni? Czy masz problem moralny z nabywaniem udziałów destylarni alkoholu? Firmy energetyczne, które mają duży bilans węglowy? Kiedy nadchodzi moment presji, musisz zdecydować z czym możesz żyć jeśli chodzi o generowanie dochodów, a co jest dla ciebie zbyt dużą przeszkodą.
4. Czy planujesz wydać cały swój kapitał w ciągu życia, czy może chcesz zostawić po sobie spadek? Wydając cały kapitał będziesz mógł cieszyć się wyższą stawką wypłat niż w sytuacji odwrotnej. Jeśli tego nie zrobisz, dostaniesz mniejszą część strumienia dochodów pasywnych z twoich aktyw, a kapitał główny powinien rosnąć, pod warunkiem, że jest rozsądnie zarządzany. Wtedy też będzie on służył jako spadek. Ustalenie prawidłowej odpowiedzi zależy od wielu czynników, ale punktem wyjścia jest to, że ktoś inny wyda te pieniądze. Musisz się upewnić, że jest to osoba, której chcesz to oddać nawet jeśli jesteś nią Ty sam. Co więcej, jeśli pozostawisz pieniądze dla innych, to zrobisz to bezpośrednio, bez żadnych zobowiązań, czy też założysz fundusz powierniczy?
5. Czy ograniczysz swoje inwestycje do swojego kraju ojczystego czy też rozszerzysz ich zakres na cały świat? Pomimo gwałtownego wzrostu nacjonalizmu który rozpoczął się w 2016 roku, siły globalizacji są realne, są potężne i oznaczają, że każdy, kto ma dostęp do rachunku maklerskiego może stać się właścicielem firmy na całym świecie. Możesz być górnikiem w kopalni i odbierać dywidendy ze Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Japonii. Możesz być nauczycielem w Gdańsku i odbierać pieniądze z firm w Kanadzie i Francji. Wprowadza to wprawdzie dodatkowe ryzyka związane z trwałymi stratami kapitałowymi, a także inne rodzaje ryzyka, jak ryzyko walutowe i polityczne, ale oferuje również większą dywersyfikację i potencjalną ekspozycję na wyniki rynkowe, które mogą okazać się lepsze niż te, które byłyby dostępne wyłącznie w portfelu krajowym.
6. Co motywuje Cię do osiągnięcia niezależności finansowej? O ile niektórzy ludzie są naturalnymi ciułaczami – mają tendencję do gromadzenia bez potrzeby podawania powodu, ponieważ żyją poniżej swoich możliwości i wiedzą, co zrobić z nadwyżką – większość ludzi kieruje się jakąś pierwotną lub wtórną motywacją. Niezwykle istotne jest, abyś spojrzał w głąb siebie i szczerze odpowiedział na pytanie, dlaczego? Dlaczego musisz oszczędzać? Co sprawia, że chcesz inwestować, a nie wydawać pieniądze, które przepływają przez twoje ręce? Często, docierając do sedna tego pytania, lepiej zaprojektujesz swój portfel i osiągniesz to, do czego naprawdę dążysz.
7. Czy jesteś emocjonalnie zdolny do samodzielnego zarządzania swoim portfelem? To pytanie może być trudne dla niektórych z nas, ponieważ czując się szczerym wobec siebie przyznamy się do osobistego niedomagania. To nonsens. Celem jest wydobycie tego, czego chcesz z portfela, a nie udowodnienie, że jesteś mistrzem inwestowania. Vanguard, jedna z największych firm zarządzających aktywami finansująca zarówno aktywne, jak i pasywne fundusze inwestycyjne oraz ETF oszacowała w jednej ze swoich publikacji, że typowy inwestor mógłby dodać 3% netto lub więcej do swoich aktualnych zysków z inwestycji. Wystarczy zatrudnić jednego z doradców korzystających z modelu przedstawionego w ich argumentacji. Wysokie opłaty za doradztwo inwestycyjne są bardziej niż rekompensowane przez połączenie modyfikacji zachowań, doradztwa podatkowego, pomocy w planowaniu finansowym i innych usług, które w jakiś sposób przynoszą korzyści klientowi. Ich argumenty można przeczytać w publikacji Vanguard Research z września 2016 r. „Putting a value on your value: Quantifying Vanguard Advisor’s Alpha„.
8. Jak różne klasy aktywów współgrają z Twoją osobowością i temperamentem? Poruszyłem już tę kwestię, ale jest ona nieco inna i wymaga dalszego omówienia. Społeczeństwo jest zróżnicowane. Każdy z nas jest inaczej zaprogramowany. Mamy swoje własne unikalne upodobania i irytacje. Rzeczy, które nas uszczęśliwiają i rzeczy, które nas podrażniają. To tak jak niektórzy wolą wołowinę, a inni kurczaka. Mamy wiele sposobów na zarabianie i inwestowanie pieniędzy na tym świecie. Zastanów się przez chwilę nad nieruchomościami. Nieruchomości istniały na długo przed powstaniem giełd papierów wartościowych. Wraz z kredytami, jest to jedna z najstarszych dawnych tradycji. Nabywasz część nieruchomości, którą ktoś inny chce użytkować. Pozwalasz mu z niej korzystać przez z góry określony czas w ramach serii zobowiązań oraz norm społecznych i kulturowych, które określają specyfikę umowy. W zamian otrzymujesz pieniądze, które są nazywane czynszem. Jednakże wśród swoich zobowiązań, trzeba dopilnować, aby nieruchomość była utrzymywana w zadowalającym stopniu. Jeśli specjalizujesz się w sektorze mieszkaniowym, a toaleta popsuje się w środku nocy, odbierasz telefon. Chyba że płacisz firmie zarządzającej nieruchomościami, która zajmie się tymi sprawami za Ciebie. Twój najemca może mieć problem z uzależnieniem i sprzedawać twoje sprzęty. Może być zbieraczem i zniszczyć mieszkanie tak, że będzie ono napiętnowane przez sąsiadów. To kompromis. Te potencjalne problemy należą do kosztów, które musisz ponieść, jeśli chcesz cieszyć się dochodami z nieruchomości.
9. Nie ma realnego sposobu na obejście tego problemu. To jest życie. Osobiście nie uważam, że atrakcyjne. W efekcie zacząłem koncentrować się na firmach i papierach wartościowych będących w obrocie publicznym. Chodzi o akcje zwykłe, ponieważ te kompromisy są mniejsze i nie przeszkadzają mi praktycznie wcale. Gdybym kiedykolwiek zagłębił się w jakikolwiek sensowny sposób w inwestycje w nieruchomości, najprawdopodobniej byłyby to nieruchomości komercyjne ze względu na dłuższe warunki umowy najmu i fakt, że będę negocjować z klientami korporacyjnymi, a nie osobami fizycznymi. Lepiej pasuje do tego, kim jestem. Nie mówię, że nigdy nie rozważałbym nieruchomości mieszkalnych, ale jestem świadomy kompromisów i potrzebowałbym unikalnego zestawu okoliczności, aby przejść przez ten konkretny rynek.
10. Jaki jest twój horyzont czasowy? Nawet jeśli dana klasa aktywów lub inwestycja pasuje do Twojej osobowości, temperamentu, wartości netto, sytuacji osobistej i preferencji – nie musi to oznaczać, że jest to właściwe rozwiązanie. Ponieważ trzeba rozważyć horyzont czasowy, w którym trzeba będzie go wykorzystać, by uzyskać płynność. Powiedzmy, że masz dodatkowe 100 000 złotych do wykorzystania, lecz wiesz, że będziesz potrzebował tych pieniędzy w ciągu pięciu lat. Bez względu na to, jak atrakcyjna jest okazja, nawet jeśli dostałeś szansę zainwestowania w wielki biznes, prawdopodobnie nie jest rozsądne, abyś dokonał inwestycji, ponieważ potrzebujesz rozwiązania, które nie może zostać zrealizowane – czyli odzyskania gotówki w ciągu 60 miesięcy.

Oczywiście, to tylko kilka rzeczy, które należy rozważyć, ale nie wolno ich pomijać. Postaraj się o to na samym początku, podejmij przemyślane decyzje zmierzające do osiągnięcia swoich celów finansowych, a przekonasz się, że jest o wiele łatwiej.

Jak zostać doświadczonym Inwestorem – przewodnik