Lichwa: co to jest, jak rozpoznać i czy mamy alternatywy?

Lichwa może być praktycznie każdym rodzajem pożyczki, która charakteryzuje się niekorzystnymi i wygórowanymi warunkami. Lichwiarski kredyt może mieć bardzo wysokie oprocentowanie, nietypowe okresy spłaty, wysokie prowizje i kary oraz dodatkowe koszty. Oto kilka przykładów:

Co to jest Lichwa? Z definicji to zabroniona prawem praktyka udzielania pożyczek i kredytów, która żeruje na osobach o niskich dochodach, osobach starszych, mniejszościach i innych grupach, które z powodu swojej sytuacji finansowej nie są w stanie uzyskać tradycyjnych kredytów hipotecznych, pożyczek i innych kredytów konsumpcyjnych.

Czemu możesz paść ofiarą lichwy? Niewykluczone, że twoja zdolność kredytowa spowodowała, że nie możesz dostać kredytu w banku. Może starasz się uzyskać kredyt hipoteczny, ale twój dochód nie jest wystarczająco wysoki. Być może masz zbyt dużo długów. Możliwe też, że kontaktują się z tobą lichwiarscy kredytodawcy oferujący pożyczki, które brzmią zachęcająco, ale na niekorzystnych warunkach.

Czym są lichwiarskie pożyczki?

Lichwa może być praktycznie każdym rodzajem pożyczki, która charakteryzuje się niekorzystnymi i wygórowanymi warunkami. Lichwiarski kredyt może mieć bardzo wysokie oprocentowanie, nietypowe okresy spłaty, wysokie prowizje i kary oraz dodatkowe koszty. Oto kilka przykładów:

Pożyczki pod hipotekę domu

Uważajmy na lichwiarskie kredyty pod zastaw hipoteczny domu. Jeśli starasz się o kredyt lub masz już kredyt hipoteczny i próbujesz go refinansować i masz zbyt mały dochód lub zbyt duże zadłużenie, to możesz stać się celem lichwiarzy. Proponowane pożyczki Ci pożyczki (być może przez telemarketerów lub online) będą brzmiały rozsądnie, ale mogą one wiązać się z wysokimi opłatami lub bardzo wysokimi kosztami czy oprocentowaniem.

Chwilówki

Chwilówki to krótkoterminowe pożyczki, które często muszą być spłacone już w następnym tygodniu lub dniu od uruchomienia. Nie musisz posiadać dobrej historii w BIK, żeby uzyskać taką pożyczkę. Należy posiadać często dowód osobisty i czasami również dowód zatrudnienia, pasek z wypłaty oraz potwierdzenie posiadania konta bankowego. Koszty finansowe związane z chwilówkami (podobnie jak w przypadku kart kredytowych) są tak wysokie, że roczna realna stopa procentowa może być wyrażona w trzech cyfrach. Chwilówki są niebezpieczne, ponieważ można je przedłużać, aż w końcu płaci się za nie bardzo wysokie odsetki. Jeśli nie spłacisz kredytu ze spłatą, proces ściągania należności jest brutalny, a Twoja ocena kredytowa może ulec zmianie na wiele lat.

Pożyczki pod zastaw

Pożyczka pod zastaw samochodu oznacza oddanie tytułu własności pojazdu pożyczkodawcy i otrzymanie w zamian za niego pieniędzy. Warunkiem koniecznym do uzyskania pożyczki pożyczki pod zastaw samochodu jest pełna spłata (własność) pojazdu. Jeśli kredyt nie zostanie spłacony zgodnie z warunkami, pożyczkodawca może odebrać auto. Pożyczki pod zastaw trzeba spłacać szybko i podobnie jak chwilówki często mają trzycyfrową realną roczną stopę oprocentowania.

Czy każda taka pożyczka jest lichwą?

Nie. Nie każda wyżej wymieniona pożyczka jest lichwą. Pierwsza ustawa antylichwiarska obowiązuje w Polsce już od 2016 roku. Usunęła ona z rynku większość nieuczciwych pożyczkodawców. Wyznaczyła ona także maksymalny poziom opłat poza-kredytowych na poziomie 55% całkowitej kwoty udzielonego kredytu. 

Lichwa opisana jest również w kodeksie cywilnym, w ustawie o kredycie konsumenckim oraz w kodeksie karnym. Należy pamiętać, że nie wszystkie organizacje pozabankowe są lichwą. Prawo w Polsce wymaga od firm udzielających pożyczek rejestracji w odpowiednim rejestrze instytucji pożyczkowych. Sektor ten podlega nadzorowi UOKiK oraz KNF. 

Kodeks Cywilny: art.  359 §1 – §2

1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

Ustawa o Kredycie Konsumenckim: art 13, punkt 7, 7a

Kredytodawca lub pośrednik kredytowy przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany podać konsumentowi, na trwałym nośniku, w czasie umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami:

7)całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta;

7a)rzeczywistą roczną stopę oprocentowania przedstawioną za pomocą reprezentatywnego przykładu, który obejmuje wszystkie założenia przyjęte do obliczenia tej stopy; w przypadku gdy konsument poinformował kredytodawcę o co najmniej jednym ze składników preferowanego przez siebie kredytu, takim jak okres obowiązywania umowy o kredyt lub całkowita kwota kredytu, składniki te powinny być uwzględnione w reprezentatywnym przykładzie.

Kodeks Karny: Art 304

Wyzysk kontrahenta

Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Według nowego projektu ustawy przewidziano maksymalny limit kosztów w przypadku zakupów na raty na poziomie 45% wartości pożyczki wyrażonej w skali roku. Jeśli kredytobiorca zdecyduje się na rozłożenie tych rat na pół roku, to takie koszty nie mogą być wyższe niż 32,5%. Maksymalny limit na składanych odsetek nadal będzie wynosił maksymalnie 10% w skali roku.

Nowa ustawa będzie również przewidywać zasady przy braniu chwilówek. W ich przypadku limit dodatkowych opłat ma być ograniczony również do 45% w skali całego roku. Jeśli zdecydujemy się wziąć chwilówkę tylko na jeden miesiąc, to taki limit ma wynieść 22%. Odsetki natomiast od samego kredytu nadal nie mogą przekraczać 10% w skali roku.

Ustawa ma również uniemożliwić zajmowanie mieszkań i nieruchomości osobom, które takiego kredytu nie spłacają. Projekt ma prowadzić ograniczenia w przedmiocie ustanawiania zabezpieczeń. Taka hipoteka nie będzie mogła być wyższa od kwoty pożyczki zwiększony o dodatkowe 45%. Zabronione będzie także wymaganie przenoszenia własności domu lub mieszkania w celu zabezpieczenia kredytu. Nowe prawo ma również zabronić dokonywania egzekucji komorniczych na nieruchomościach w stosunku do których wysokość zadłużenia nie przekroczy 5% wartości domu. 


Czy wiesz, że już teraz możesz…?

Inwestować
w Akcje
(pełna lista)

Inwestować
w Waluty
(pełna lista)

Inwestować
w ETF-y
(pełna lista)

Kopiować
Innych
(pełna lista)

Ostrzeżenie o ryzyku: {etoroCFDrisk}% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Zastanów się, czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy. Twój kapitał jest obciążony ryzykiem. Obowiązują także inne opłaty. Szczegółowe informacje znajdziesz na etoro.com/trading/fees.


Jak można się chronić?

Jeśli przyjrzeć się bliżej, można wyraźnie zauważyć, że pożyczka oferowana przez parabanki może być lichwą. Zazwyczaj tacy pożyczkodawcy potrafią szybko i zręcznie negocjować. Jeśli taka pożyczka brzmi zbyt dobrze, aby była prawdziwa to na pewno tak jest. Aby się chronić, zwróć uwagę na poniższe sygnały:

  • Bardzo wysoka stopa oprocentowania. Przeczytaj uważnie umowę pożyczki. Często roczna realna stopa procentowa wynosi trzy cyfry.
  • Opłaty i kary. Z pożyczką będą wiązały się wysokie opłaty i kary. Kary mogą być wysokie w przypadku braku spłaty rat. Pożyczka może być również obciążona wysokimi opłatami początkowymi lub karami związanymi z przedterminową spłatą.
  • Rozmowy telefoniczne i wiadomości tekstowe. Jeśli pożyczkodawca wykonuje do Ciebie wiele telefonów i wysyła Ci sms-y o kredycie, czyli stosuje dużą presję na sprzedaż, powinieneś zdać sobie sprawę, że coś jest nie tak.

Jakie są zagrożenia związane z lichwą?

Jeśli bierzesz na siebie lichwiarską pożyczkę, prawdopodobnie dlatego, że uważasz, że nie możesz skorzystać z innych tradycyjnych kredytów. Lichwiarski kredyt tylko pogorszy twoją sytuację finansową. Jeśli zaciągniesz taki lichwiarski kredyt pod hipotekę domu lub mieszkania, możesz go stracić jeśli odsetki zostaną naliczane szybciej niż będziesz spłacał kredyt. Istnieje możliwość utraty samochodu jeżeli otrzymasz kredyt pod zastaw auta.

Inne opcje pożyczek

Zamiast brać chwilówkę na spłatę kredytu, udaj się do swojego doradcy finansowego i zapytaj o konsolidację kredytów. Dobry doradca może pomóc Ci uporządkować Twoje finanse.

Pożyczki społecznościowe to kolejna opcją, którą możesz rozważyć, jeśli masz problem z uzyskaniem kredytu w banku. Są to pożyczki, które osoby prywatne z dodatkowymi pieniędzmi udzielają na specjalistycznych platformach internetowych. Często niezależnie od historii kredytowej w BIK.

Jeśli padłeś ofiarą lichwiarskiej pożyczki możesz złożyć wniosek do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

eToro to platforma obsługująca wiele aktywów, która oferuje zarówno inwestowanie w akcje, jak i handel kontraktami CFD.

Należy pamiętać, że kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z wysokim ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy wynikającej z dźwigni finansowej. {etoroCFDrisk}% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD u tego dostawcy. Powinieneś zastanowić się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy.

Wyniki osiągnięte w przeszłości nie są wyznacznikiem przyszłych wyników. Przedstawiona historia handlu jest krótsza niż 5 pełnych lat i może nie wystarczyć jako podstawa do podjęcia decyzji inwestycyjnej.

Copy Trading nie jest doradztwem inwestycyjnym. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest narażony na ryzyko.

eToro USA LLC nie oferuje kontraktów CFD i nie składa żadnych oświadczeń ani nie ponosi odpowiedzialności za dokładność lub kompletność treści tej publikacji, która została przygotowana przez naszego partnera z wykorzystaniem publicznie dostępnych informacji o eToro, które nie są specyficzne dla danego podmiotu.

eToro to wieloaktywowa platforma inwestycyjna. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest zagrożony.

Brak prowizji oznacza, że nie zostanie naliczona opłata maklerska podczas otwierania lub zamykania pozycji i nie dotyczy to pozycji krótkich ani dźwigniowych. Obowiązują inne opłaty, w tym opłaty za wymianę waluty przy wpłatach i wypłatach w innej walucie niż USD. Twój kapitał jest zagrożony.

Kontrakty CFD to skomplikowane instrumenty, które wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy z powodu dźwigni finansowej.
{etoroCFDrisk}% kont inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Powinieneś rozważyć, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.

Inwestowanie w aktywa kryptograficzne jest bardzo zmiennym i nieuregulowanym w niektórych krajach UE. Brak ochrony konsumenta. Możliwe są podatki od zysków.

Copy Trading nie stanowi porady inwestycyjnej. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest zagrożony
.