Codzienne inwestowanie nie polega jedynie na znalezieniu strategii, trenowaniu, a potem zdobywaniu pieniędzy. Dobry trader rozwija określone cechy, które umożliwiają mu skuteczne wdrażanie strategii bez względu na warunki rynkowe. Mało prawdopodobne, że gdy ktoś rozpoczyna inwestowanie będzie posiadał wszystkie te niezbędne cechy. Być może znajdzie się jedna, dwie, trzy, a nawet cztery cechy, ale nad pozostałymi z nich będzie trzeba pracować. Jest to jednak dobra wiadomość. Znaczy to, że odnoszący sukcesy dobrzy traderzy nie rodzą się od tak. Ich rozwój jest wynikiem żmudnej pracy, która z czasem wykształca w nich zdolność do lepszego analizowania rynku od innych.
1. Dyscyplina dobrego tradera to podstawa
Dyscyplina to kluczowa cecha, która jest potrzebna każdemu dobremu traderowi. Rynek daje Ci nieskończone możliwości. Możesz handlować tysiącami różnych aktywów. Jeżeli strategia przewiduje około pięciu transakcji dziennie, a stop loss i cele są ustawiane automatycznie dla każdej z nich, wówczas mamy do dyspozycji jedynie około pięciu sekund faktycznej aktywności tradingowej w danym dniu. Każda kolejna sekunda to szansa na zepsucie tych pięciu transakcji. Może się to zdarzyć poprzez zawarcie większej ilości zleceń niż powinieneś, rozpraszanie uwagi, pominięcie operacji, przedwczesne zamknięcie którejś z pozycji lub zbyt długie jej przetrzymywanie.
Nie chodzi o to, że transakcje trwają tylko pięć sekund. Pięć sekund aktywności oznacza, że wystarczy jedna sekunda, aby otworzyć pozycję, a potem znów możemy obserwować ekran komputera. Jeśli ustawiasz stop lossy i targety to może to zająć dodatkową sekundę lud dwie. Najistotniejsze jest jednak to, że Twój faktyczny czas tradingu jest znikomy. I to nawet jeśli jesteś aktywnym inwestorem jednosesyjnym. Pozostały czas będzie spędzany na siedzeniu i zdyscyplinowanym oczekiwaniu na sygnały giełdowe. Po pojawieniu się sygnału handlowego należy postępować bez wahania. Zgodnie z planem tradingowym.
Dobrzy traderzy potrzebują dyscypliny do niepodejmowania żadnych działań, gdy nie ma nadarzających się okazji. Jednak musimy zachować gotowość na wypadek potencjalnych szans. Potrzebujemy dyscypliny, aby móc działać błyskawicznie, gdy nadarzy się dobry moment do handlu. Gdy już dojdzie do transakcji, inwestorzy potrzebują zdyscyplinowania, aby postępować zgodnie z własnymi założeniami.
Podstawowe zasady tradingowe, które stosują wytrwali inwestorzy:
| Opracuj plan inwestycyjny i zawsze go przestrzegaj. |
| Ustaw stop-loss dla każdej transakcji. Inaczej niepowodzenie jest prawie pewne. |
| Nie ryzykuj więcej niż 3% swojego depozytu na jedną transakcję. |
| Trzymaj swoje emocje z dala od rynku. |
| Nigdy nie inwestuj by zrekompensować sobie straty. |
| Handluj tylko wtedy, gdy czujesz, że jest to właściwy moment. |
| Nie obawiaj się strat, każdy inwestor je ma. |
| Spróbuj osiągnąć więcej rentownych transakcji i notować mniej nieudanych. |
2. Cierpliwość
Cierpliwość wiąże się z dyscypliną. Jak wspomniałem wcześniej, day trading (ale i trading każdego rodzaju) wymaga sporej ilości oczekiwania. Gdy trader wchodzi lub wychodzi z pozycji w niewłaściwym momencie mówimy, że „miał wyłączony timing”. Można jednak również powiedzieć, że „jego cierpliwość się skończyła”. Wskakiwanie lub wyskakiwanie z transakcji zbyt wcześnie lub zbyt późno wśród nowych inwestorów jest problemem powszechnym. Nie rozwinęli oni zwyczajnie swojej cierpliwości na tyle, by oczekiwać na wielkie wejście i wyjście. Jest to ściśle powiązane z dyscypliną i trzeba być cierpliwym do czasu, aż pojawi się sygnał do działania. Następnie należy mieć wystarczająco dużo doświadczenia by działać bez zastanowienia.
Dobry trader powinien cierpliwie czekać na swój idealny moment do otwarcia i zamknięcia pozycji (w oparciu o swoją strategię oczywiście), ale gdy już wymaga tego sytuacja – musimy działać szybko. Nieustannie występują wahania pomiędzy długimi okresami cierpliwości, a upływem kilku sekund działania, po których znowu pojawia się okres wyczekiwania i tak w kółko.
3. Adaptacja
Nigdy nie przeżyjesz dwóch takich samych dni giełdowych. Jest to kłopot, szczególnie gdy człowiek patrzy tylko na podręcznikowe przykłady strategii. Kiedy dochodzi już do jej zastosowania wszystko wygląda inaczej niż w podanej książce. Być może istnieje większa lub mniejsza zmienność, silniejszy (lub słabszy) trend albo rozpiętość rynku.
Skuteczni i dobrzy traderzy wdrażają swoje strategie we wszystkich warunkach rynkowych i wiedzą, kiedy nie powinni ich stosować. Wymaga to mentalnej elastyczności. Inwestor musi być w stanie przyjrzeć się codziennym kursom i określić najlepszy sposób wdrożenia (lub pominięcia) taktyki w oparciu o warunki panujące danego dnia na giełdzie.
Traderzy powinni być w stanie wdrożyć swe plany w czasie rzeczywistym, we wszystkich warunkach rynkowych i/lub wiedzieć, kiedy trzymać się od nich z daleka. Niedostosowanie się do aktualnych warunków i sytuacji często skutkuje szybkim spadkiem kapitału.
Czy wiesz, że już teraz możesz…?
Ostrzeżenie o ryzyku: {etoroCFDrisk}% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Zastanów się, czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy. Twój kapitał jest obciążony ryzykiem. Obowiązują także inne opłaty. Szczegółowe informacje znajdziesz na etoro.com/trading/fees.
4. Wytrzymałość psychiczna
Można by też uznać to za gruboskórność. Rynek nieustannie będzie podrzucał transakcje przynoszące straty i trzeba się od nich odbijać. Jeżeli czujesz się zniechęcony za każdym razem, gdy tylko stracisz pieniądze lub gdy Twoja strategia nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, życie stanie się mizerne. Straty w transakcjach są nieustanne. Najskuteczniejsi i nawet doskonali traderzy miewają przegrane transakcje każdego dnia.
Różnica między dobrym traderem a złym polega na tym, że większość dobrych traderów wygrywa nieco więcej na swoich zwycięskich pozycjach niż na przegranych. Zazwyczaj też wygrywa nieco częściej niż przegrywa. Jeśli nasze wygrane są znacznie wyższe niż straty, być może wystarczy wygrana 30% lub 40% transakcji. Pozostali traderzy mogą wygrywać 60% lub 70% swoich operacji, ale ich wygrane są równoważne lub tylko nieznacznie większe niż straty. W obu przypadkach dochodzi do wygrywania pieniędzy. Codzienny zysk może pojawiać się pomimo tych strat, lecz tylko wtedy, gdy transakcje stratne nie odstraszają całkowicie inwestora od gry. Często przegrana transakcja powoduje utratę koncentracji. Jest zatem bardzo prawdopodobne, że przegapisz (lub pominiesz) następną dobrą inwestycję, która może być sukcesem.
Zdarzają się również całe pasma strat. Inwestorzy muszą być skoncentrowani i rozsądni w przypadku passy przegranych i nie mogą pozwolić, aby utrata kapitału wpłynęła na ich osąd (co pogorszy sytuację). Wymaga to wytrwałości umysłowej, aby skoncentrować się na realizacji planu inwestycyjnego lub zdać sobie sprawę, że rynek nie daje Ci dobrych możliwości dla Twojej strategii.
Inwestor musi wytrzymać ciągły napór ciosów rynku. Straty są częścią handlu, ale to jak postępujemy po trudnościach inwestycyjnych – czyni różnicę. Po uwzględnieniu strat, należy kontynuować realizację planu. Jeśli trzymasz się kursu, ale po prostu przegrywasz, to warunki rynkowe prawdopodobnie nie są odpowiednie dla Twojej strategii. W takim przypadku zrezygnuj do czasu, gdy los się odwróci. Czasami bycie twardym psychicznie oznacza dokonanie trudnego wyboru: nie inwestować.
5. Niezależność dobrego tradera
Na początku zapewne przyda Ci się jakaś pomoc. Może to być czytanie artykułów lub książek, oglądanie filmów o handlu lub doradztwo. Ostatecznie jednak to Ty będziesz odpowiedzialny za zawieranie transakcji i decydowanie o własnym sukcesie.
Docelowo musimy rozwinąć w sobie poczucie niezależności bez konieczności polegania na innych. Dla większości inwestorów jest to droga, którą uważają za najbardziej dochodową. Jeśli masz już działającą strategię nie oczekujesz opinii innych. Robisz to, co dla ciebie działa i tyle.
Dla innych traderów samodzielność wymaga nauki w trudny sposób. Uderzają od mentora do mentora lub od książki do książki, ale mają poczucie, że ciągle czegoś im brakuje. Subskrybują różne usługi, a gdy ją wyłączą nie mają pojęcia jak handlować, bo zbyt mocno polegali na kimś innym. Jeśli wcześnie osiągniesz niezależność i weźmiesz odpowiedzialność za własną edukację, zyski i straty, to nie będziesz miał takich problemów.
Samodzielność nie bierze się znikąd. Poproś o pomoc, gdy tylko będzie Ci potrzebna. Niezależność to po prostu rozwijanie stylu inwestowania, który się dla Ciebie sprawdza (bez względu na to, czy ktoś inny Ci pomaga, czy nie). Niezależność polega na zbudowaniu własnego osobistego zestawu narzędzi, dzięki którym można rozwiązać problem własnego tradingu. Nie opierając się na innych, których nie zawsze można znaleźć, kiedy są potrzebni.
Zacznij rozwijać swoją niezależność od samego początku swojej drogi w inwestowanie. Wykorzystaj informacje, które oferują inni, przeanalizuj je pod własnym kątem i zrób z nich swoje własne rozwiązanie. Tym sposobem nie będziesz już musiał na nich bazować.
6. Myślenie z wyprzedzeniem
Inwestorzy jednosesyjni nie mogą tkwić w przeszłości. Wprawdzie wykorzystują dane z przeszłości, aby ułatwić sobie podejmowanie decyzji inwestycyjnych, to jednak muszą być w stanie zastosować tę wiedzę w czasie rzeczywistym. Podobnie jak szachiści, tak i dobrzy traderzy zawsze planują swoje kolejne ruchy i obliczają co zamierzają zrobić na podstawie tego, jak postępuje ich przeciwnik (rynek). Jak już wspomniałem w części poświęconej adaptacyjności – rynki nie są statyczne. Nie możemy zaplanować, że kupimy akcje po określonej cenie za pięciu minut, a następnie ignorować wszystkie informacje, które pojawiają się w ciągu tego czasu. Traderzy jednodniowi stale planują kolejne działania w oparciu o nowe informacje, które otrzymują w każdej sekundzie. Rozważają różne scenariusze, które mogą się rozgrywać. Następnie planują, w jaki sposób zrealizują swój plan transakcyjny (wejścia, stop loss, target, zarządzanie transakcjami, wielkość pozycji) w zależności od różnych warunków.
Sam odpowiedz sobie na pytanie co musi się wydarzyć, abyś mógł wejść w transakcję. Dzięki temu skoncentrujesz się na sytuacji cenowej, jak również powtórzysz swoją własną strategię. W miarę jak dochodzi do otwarcia pozycji zastanów się, co może się zdarzyć, gdy już ją zawrzesz (cena się nie zmienia, zmienia się bardzo lub nieznacznie, zmienia się szybko za lub przeciw Tobie itd.). Jak wpłynie to na Twoją psychologię i/lub pozycję. Przeanalizuj co zrobisz w każdym z wariantów, żebyś mógł szybko orientować się w zmieniających się warunkach. Jest to myślenie wyprzedzające, a dzięki praktyce może stać się niemal natychmiastowe.
Myślenie z wyprzedzeniem to wiedza o tym co zrobimy bez względu na to, co się stanie. Pozwala to działać zdecydowanie i bez wahania. Masz zdefiniowany zestaw protokołów do wykorzystania w rzadkich, ale nieuniknionych przypadkach, takich jak choćby utrata prądu. Myślenie przyszłościowe wymaga praktyki i na początku pochłania dużo energii mentalnej, ale im więcej ćwiczysz, tym szybciej i łatwiej to przychodzi.
Podsumowanie
Większość dobrych traderów dziennych nie rodzi się z tymi wszystkimi cechami. Przeciwnie, posiadają kilka z nich i muszą rygorystycznie pracować nad pozostałymi. Jest to pozytywna informacja, ponieważ oznacza, że udany day trading jest zależny od Ciebie, a nie od Twoich genów. Niektórzy z nas mają pewne słabości, ale można je zniwelować wykorzystując nasze mocne strony. Dzięki temu możemy złagodzić skutki naszych słabszych cech.
Zrób osobistą analizę tego nad jakimi cechami musisz popracować i jakie są Twoje mocne strony. Najlepiej zrobić to podsumowanie w oparciu o doświadczenie zdobyte w tradingu. Trading ma tendencję do ujawniania słabych i mocnych stron, o których istnieniu nie wiedzieliśmy. Indywidualna ocena wymaga spojrzenia na dyscyplinę, cierpliwość, zdolność adaptacji, wytrwałość umysłową, niezależność i myślenie przyszłościowe.
eToro to platforma obsługująca wiele aktywów, która oferuje zarówno inwestowanie w akcje, jak i handel kontraktami CFD.Należy pamiętać, że kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z wysokim ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy wynikającej z dźwigni finansowej. {etoroCFDrisk}% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD u tego dostawcy. Powinieneś zastanowić się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy.
Wyniki osiągnięte w przeszłości nie są wyznacznikiem przyszłych wyników. Przedstawiona historia handlu jest krótsza niż 5 pełnych lat i może nie wystarczyć jako podstawa do podjęcia decyzji inwestycyjnej.
Copy Trading nie jest doradztwem inwestycyjnym. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest narażony na ryzyko.
eToro USA LLC nie oferuje kontraktów CFD i nie składa żadnych oświadczeń ani nie ponosi odpowiedzialności za dokładność lub kompletność treści tej publikacji, która została przygotowana przez naszego partnera z wykorzystaniem publicznie dostępnych informacji o eToro, które nie są specyficzne dla danego podmiotu.
eToro to wieloaktywowa platforma inwestycyjna. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest zagrożony.
Brak prowizji oznacza, że nie zostanie naliczona opłata maklerska podczas otwierania lub zamykania pozycji i nie dotyczy to pozycji krótkich ani dźwigniowych. Obowiązują inne opłaty, w tym opłaty za wymianę waluty przy wpłatach i wypłatach w innej walucie niż USD. Twój kapitał jest zagrożony.
Kontrakty CFD to skomplikowane instrumenty, które wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy z powodu dźwigni finansowej. {etoroCFDrisk}% kont inwestorów detalicznych traci pieniądze podczas handlu kontraktami CFD z tym dostawcą. Powinieneś rozważyć, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
Inwestowanie w aktywa kryptograficzne jest bardzo zmiennym i nieuregulowanym w niektórych krajach UE. Brak ochrony konsumenta. Możliwe są podatki od zysków.
Copy Trading nie stanowi porady inwestycyjnej. Wartość Twoich inwestycji może wzrosnąć lub spaść. Twój kapitał jest zagrożony.
